Hoe kan ik de stem van Jezus verstaan? (preek 19 oktober 2014)

Tekst: Handelingen 9: 1-22

Het bekeringsverhaal van Paulus is een beetje zijn eigen leven gaan leiden. Zoals zoveel verhalen uit de bijbel. Het is een bijzonder verhaal. En dat betekent ook dat het een heel specifiek verhaal is, dat in eerste instantie gaat over Paulus. Maar het verhaal over Paulus' bekering is bijna een voorbeeldverhaal geworden voor hoe bekering in zijn werk zou gaan. Hoe echte bekering gaat. Over wat je ervaren moet hebben om echt bekeerd te zijn, wedergeboren te zijn.

En is dat bij ons zo gegaan? Dat je ineens het licht zag? Of zelfs Jezus hebt gezien? Als ik voor mezelf spreek: ik niet. Maar anderen vertellen daar wel over. Maak mij dat tot een minder christen dan een ander? Ik denk het niet. En jou dus ook niet als je zo'n ervaring niet gehad hebt. Ik denk dat God met ieder zijn eigen weg gaat. Kijk maar naar het verhaal dat nog maar vlak hiervoor in Handelingen wordt verteld.

Begrijp je wat je in de bijbel leest?

Een man, een buitenlander, niet bekend met de bijbel, leest de bijbel. En ook als het een bijbel in gewone taal is, wil dat nog niet zeggen dat hij hem begrijpt. En door de Geest daartoe aangezet vraagt Filippus aan de man: Begrijpt u ook wat u leest? En de man antwoordt: 'Hoe zou ik dat kunnen als niemand mij uitleg geeft?' Daar heeft hij een punt. De bijbel is geen klare taal voor iedereen. Dat snap je ook niet ineens. Net zomin als dat je het kunt gaan geloven. En Filippus legt hem het bijbelverhaal uit dat hij leest. En hij vertelt over Jezus. En langzaam, hoewel, nog steeds op dezelfde middag, gaat deze man het verhaal van Jezus begrijpen. En als ze bij een waterplas komen, wil hij meteen gedoopt worden. Ja, dat gaat ook weer erg snel. Maar het komt misschien dichterbij hoe je het zelf beleeft. Dat je steeds meer het gevoel kreeg dat die bijbelverhalen geloofwaardig waren. Waard om te geloven. Hoeveel vragen je misschien ook nog hebt. Maar daarom moet de bijbel ook uitgelegd worden. Steeds weer. En misschien leidt dat tot bekering, steeds weer.

Wat is bekering?

Wat is bekering dan? Het is zo'n zware term. Het betekent dat je leven gekeerd wordt. Omgedraaid. Dat je alles op een andere manier gaat zien. Door de ogen van Jezus naar je leven gaat kijken. Wat zou hij doen? Wat zou ik nu anders doen? Hoe kijk ik terug op wat ik gedaan heb en doe? Wat heb ik laten liggen? Waar zou ik me meer voor kunnen inspannen?

Waarom zou je door te geven rijker worden? (preek 5 oktober 2014)

Tekst: Genesis 13: 1-18

Wat vind je belangrijk in het leven? Ik vermoed dat die vraag je voor een dilemma stelt. Want aan de ene kant vinden we het natuurlijk vooral belangrijk dat we het gezond zijn, dat we vrienden en relaties hebben, ons gezin, en dat we in vrede kunnen leven. Allemaal niet materiële zaken. Want geluk is niet te koop, zeggen we dan. Geld maakt niet gelukkig. Nee, zegt de arme, maar gelukkig wel rijk!

Aan de andere kant vinden we het natuurlijk ook belangrijk dat we een zekere welvaart hebben. Dat we geld hebben om een mooi huis te kopen of te huren, en dat we de dingen kunnen doen en kopen die we willen. En dat onze kinderen het ook goed hebben. Ook al geloven we dat ons geluk daar niet vanaf hangt, het maakt ons wel degelijk gelukkig of gelukkiger. En daar is ook niets mis mee. Maar het stelt ons wel voor een dilemma: hoe ga je om met mensen die minder hebben? En hoe zorg je ervoor dat de immateriële dingen die je belangrijk vindt - gezondheid, liefde, familie, vrede - , niet botsen met de materiële dingen die je hebt - geld, huis, spullen?

Past rijk zijn bij geloven? 

De bijbel vraagt niet van ons ons vromer voor te doen dan we zijn. Ook God erkent dat welvaart deel uit kan maken van een goed leven. Het Oude Testament is daar wat duidelijker in dan het Nieuwe Testament. Bij Jezus denken we toch al gauw aan de rijke jongeman, die al zijn bezittingen moet verkopen om werkelijk bij Jezus te kunnen horen. En je krijgt de indruk dat Jezus leeft van wat hij krijgt en bij wie hij te gast is.

Het Oude Testament is niet vies van een beetje rijkdom. Wijsheid, die je van God krijgt, is zelfs verbonden met rijkdom. Kijk maar naar koning Salomo, die in rijkdom niet voor Dagobert Duck onderdeed.

Hoe blijf je trouw aan jezelf om te leven vanuit wat je gelooft?

Hoe blijf je in alle drukte trouw aan jezelf? Er komt zoveel op ons af. Hoe kun je daar jezelf in blijven? Hoe blijf je trouw aan waar je voor staat, als anderen je dwingen anders te zijn? De verhalen van de bijbelse koningen geven een beeld van wat je ermee kunt winnen en verliezen.

Een vrouw merkt steeds meer dat haar vriendinnen anders in het leven staan. Hoe ze met relaties omgaan, en met hun kinderen. Wat ze met hun geld doen. Hoe ze in hun werk staan. Soms denkt ze: lekker belangrijk. En ze wordt ook zelf geraakt als haar vriendinnen soms niet snappen waarom zij iets belangrijk vindt en daarvoor wil gaan. Leuke vriendinnen zul je denken. Ja, dat zijn het echt wel. Ze kan onwijs met ze lachen. En ze kent ze al vanaf de middelbare school.

Een andere vrouw loopt op haar werk steeds tegen hetzelfde aan. Zoals er met werknemers wordt omgegaan vindt ze eigenlijk niet kunnen. Zelf blijft ze ook niet altijd buiten schot, als er geen waardering voor haar is, en automatisch verwacht wordt dat ze wel overwerkt. Toch vindt ze het hartstikke leuk werk. Het contact met klanten. En met die paar collega’s die ze al jaren kent. En het werk zelf geven haar energie. Maar het kost haar ook veel.

Deze twee vrouwen lopen er tegenaan dat ze andere waarden koesteren dan de mensen om hen heen. Waarden die voort kunnen komen uit hun geloof. Het is niet altijd makkelijk om volgens die waarden te leven. En je bent al gauw geneigd dan maar concessies te doen.

Druk van mensen om je heen

De druk van mensen om je heen kan enorm bepalend zijn hoe je met je geloof omgaat. Pas je je aan, of probeer je trouw te blijven aan jezelf? En wat is de prijs daarvan? De prijs kan hoog zijn. En bovendien: jij kunt ook niet alleen maar je eigen gang gaan. Je leeft nu eenmaal met mensen samen, thuis, op het werk, en in de vriendenkring. Hoe ga je daarmee om?

Koning blijven

De koningen in de bijbel zitten in dezelfde spagaat ontdekte ik. In Zacharia staat er echt wel wat op het spel. Het voortbestaan van het land, Juda. Dat ligt niet zozeer aan de grootmachten die op Rusland-achtige wijze proberen te regeren over hun buurlanden, maar aan de koningen zelf. Zij proberen koning te blijven door zich aan te passen en aan te pappen met de grootmachten. Een link spelletje. Als je verkeerd gewed hebt, verlies je het. En de prijs is nog hoger: ze verliezen door die spelletje ook zichzelf, en God. Want ze zijn niet meer trouw aan zichzelf.

Respect afdwingen

Wat is het alternatief? Trouw zijn aan jezelf en aan God is ook een moeilijk spel. Je bent immers maar klein in die grote wereld. Maar je blijft wel op eigen benen staan. En zo ben je niet afhankelijk van wat anderen vinden of van je willen. En dat voelen mensen ook. Het zal respect afdwingen, en ja, ook onbegrip oproepen. Maar in dat moeilijke spel blijf je wel jezelf trouw, en kun je je geloof houden.

Heb jij een ervaringsverhaal hierbij? Waarin was het moeilijk trouw te blijven aan jezelf/je geloof?

Foto: Dirk Loop

Deze blog is eerder gepubliceerd op Mijnkerk.nl