Hoe word je gelukkig? (preek 26 oktober 2014)

Tekst: Mattheüs5: 1-12

Wat mooi om van jongeren te horen wat hun dromen zijn. Het zijn de meest uiteenlopende dromen, van zangeres tot hersenchirurg en van een wereldreis maken tot varen met een eigen boot. Of van dieren verzorgen tot mensen in nood helpen. Allemaal even mooie dromen. En soms is je droom maar klein, en soms heel groot. Een hele simpele droom voor je gevoel, of een droom waarvoor je alles op alles zult moeten zetten om die te bereiken. Allemaal mooie dromen. Geen droom is beter dan de ander, want als het goed is dan past je droom bij jou. En daarom is die droom mooi. En daarom gunt iedereen je van harte dat je je droom in vervulling ziet gaan.

En hoe ouder je wordt, hoe meer je daaraan kunt doen. Door een opleiding te volgen, te gaan werken. Anderen te zoeken die van hetzelfde dromen om de handen ineen te slaan. Maar je zult ook steeds meer zien dat het niet altijd lukt om je dromen waar te maken. En soms is het leven ook gewoon een nachtmerrie. Kranten, televisie en internet staan er vol mee. Zo vol, dat we eigenlijk nauwelijks goed nieuws kunnen bedenken. We zijn vaak geneigd om eerst te zeggen wat er niet goed gaat. Wat we niet hebben bereikt. Wat niet leuk is. Hoe houden we dan in het oog wat er wel goed gaat?

De dingen die niet goed gaan horen er ook bij

Het heeft weinig zin om te ontkennen wat er niet goed gaat.
We zien het, we horen ervan. Het ergste wat je kunt doen als het met iemand niet goed gaat, is om net te doen alsof het er niet is. En het maar over vrolijker dingen te hebben. We hebben er niet altijd zin in om te praten over wat er niet goed gaat met iemand. Maar dat is helaas wel de enige manier om weer een beetje de positieve dingen te kunnen zien. Gods nieuwe wereld is geen ontkenning van de onze. Dat zou toch heel erg zijn? Dat Gods nieuwe wereld zomaar opnieuw begint zonder onze dromen en onze zorgen? In Gods nieuwe wereld is er een plek voor ons. Met al onze dromen. En met alle dingen die niet goed gaan.

Natuurlijk. We geloven dat God een keer een einde maakt aan alle ellende in de wereld. In het bijbelboek Openbaringen vertelt Johannes niet alleen hoe erg het in de wereld eraan toegaat. Maar hij droomt ook van een nieuwe hemel en een nieuwe aarde. En God zal dat mogelijk maken. Hij ziet het zo voor zich. En onze wereld hier dan? Is er dan niets goeds aan deze wereld, waar wij in leven en waar wij ons steentje aan bij willen dragen? Jawel hoor, want de wereld was goed geschapen. Of goed gemaakt, zou de Bijbel in Gewone Taal zeggen. En God kan het nog een keer. En kan ervoor zorgen dat alles weer goed is.

Maar voor het zover is, wat doen we er dan nu mee? Met de dingen die niet goed gaan? En die we bijna makkelijker kunnen opnoemen dan de dingen die wel goed gaan? Jezus vertelt in de Bergrede over Gods nieuwe wereld. En veel meer dan in Openbaringen heeft Jezus het gewoon over het leven nu in deze wereld. Hoe kun je al iets van Gods nieuwe wereld bereiken? Hoe houden we midden in alle dingen die niet goed gaan de positieve dingen van Gods nieuwe wereld in het oog?

Jezus vertelt. En volgens de Bijbel in Gewone Taal gaat het over Gods nieuwe wereld. Ik heb het er nu ook steeds over. Maar in de andere vertaling gaat het over het Koninkrijk van de hemel. Maar de Bijbel in Gewone Taal probeert te omschrijven waar het dan om gaat: Gods nieuwe wereld. Ja, dat is zo, maar ook nu. Niet alleen later, ook nu. De hemel op aarde.

Wat is het echte geluk? 

En dan gaat het erover wat het echte geluk is. Vroeger noemde we dat 'zalig'. Maar wanneer ben je zalig? Klinkt toch een beetje alsof je daarvoor dood moet zijn. Dus ging het in een nieuwe vertaling over wie er gelukkig is. En gaat het in de Bijbel in Gewone Taal over wat het echte geluk is. Helder en duidelijk. Voor wie is het echte geluk?

En dan komt het. Niet zozeer voor mensen die het gemaakt hebben. Die een grote carrière hebben gemaakt en veel geld hebben verdiend. Nee, dat gaat veel meer over de mensen die de klappen krijgen. Waar het allemaal niet automatisch goed mee gaat. Let maar op.

Het echte geluk is voor mensen die weten dat ze God nodig hebben. Nederig noemen we dat ook wel. Klinkt niet echt stoer en sterk. Weten dat je God nodig hebt. En toch, je hoeft het niet alleen te doen. Sterker nog, aan de top en in een ivoren toren kan het behoorlijk alleen zijn. Nee, het echte geluk is voor mensen die weten dat ze het niet alleen kunnen. Dat ze God nodig hebben. En dat is soms best moeilijk, om hulp vragen. Ik moet het ook steeds weer leren. Maar je wordt er wel gelukkiger van, want je staat er niet alleen voor.

Het echte geluk is voor mensen die verdriet hebben. Want dan troost God. Misschien liever geen verdriet, zul je zeggen. Natuurlijk. Maar als je verdriet hebt leer je pas echt wie je troost. En dan mag je blij zijn dat God je troost. Je bent niet alleen.

Het echte geluk is voor mensen die vriendelijk zijn. Zachtmoedig heet dat ook wel. Vriendelijk. Misschien is het wel ietsje meer. Het is niet alleen netjes omgaan met anderen, en meer dat het uit je eigen hart. Een zacht gemoed. Zacht omgaan met anderen. Wat dan zal God je de aarde geven. Hallo, in andere vertalingen gaat het over het land, nu over de aarde. Laten we het zo zeggen: een brutaal mens heeft de halve wereld, maar een vriendelijk mens de hele.

Het echte geluk is voor mensen die doen wat God wil, en die dat het allerbelangrijkste vinden. Dat is mooi omschreven. Dit gaat over gerechtigheid, over het goede doen, en voor het goede opkomen. Inderdaad, het is doen wat God wil. Word je daar zo gelukkig van. Niet als je het voor jezelf doet. Wel als je gelooft dat we daarmee doen wat God wil. Want dan wordt het iets van ons samen. En dan zal God ook zien wat voor moeite dat kost.

En wie goed doet, goed ontmoet. Het echte geluk is voor mensen die goed zijn voor anderen. En net als bij vriendelijkheid is dat niet maar iets oppervlakkigs, maar moet het uit het hart komen. Barmhartigheid heet dat. Een gevoel in jezelf dat het goed is om iets te doen voor een ander. En niet omdat een ander dat vindt of omdat het er tof uitziet.

Het echte geluk is voor wie eerlijk zijn, zuiver van hart. Weer hè, moet het uit je hart komen om echt gelukkig te zijn. Doe het maar, geef je er maar aan over.

Het echte geluk is voor mensen die vrede sluiten, voor vredestichters. Ook hier weer: niet zomaar de hand reiken van vooruit, vrede! Maar echt vrede stichten. Dat het voortaan anders gaat. Geen ruzie meer, haat en jaloezie. Vrede.

Ja, mooi allemaal, maar het echte geluk zit dus niet in grote nieuwe glamourachtige dingen. Het is juist de keerzijde van waar het niet goed gaat. En dat vertelt Jezus ook. Het echte geluk is voor mensen die lijden omdat ze doen wat God wil. Dat is weer die gerechtigheid. Voor hen is Gods nieuwe wereld.

Ja dank je de koekoek, hoe kun je daar nou gelukkig van worden, van dat lijden? Misschien wel omdat je, wanneer je je inzet voor het goede, veel dichter bij het geluk bent, dan mensen die doen wat God niet wil. Want hoe meer kwaad je doet, hoe meer kwaad er ook tegen je zal worden gebruikt. Het blijft gek klinken dat je dichter bij het geluk zit als je lijdt. Maar het gaat niet om het lijden, maar om het goede in de wereld. In Gods wereld. Het echte geluk is voor jullie, zegt Jezus.

Zo blijft geluk niet iets onbereikbaars, of iets dat je zelf helemaal moet zien te bereiken. Jezus laat zien dat als je het goede doet, dat je dan het echte geluk zult krijgen. En dat je dat niet in je eentje hoeft te doen, maar dat God met je meegaat.

En dan hoop ik dat je dromen uitkomen, en deel mogen worden van Gods droom voor een nieuwe wereld.