zaterdag 24 december 2016

Hoe reageer je op Gods onvoorwaardelijke liefde? Preek Kerstnacht 2016

Foto: Dhinal Chheda (flickr.com)
Stel je toch eens voor, dat iemand voor jou een kind geboren laat worden. En dan niet als de uitkomst van liefde tussen twee mensen, maar als een geschenk, zomaar. Net zoals Jozef en Maria een kind krijgen. Zomaar. Het komt niet uit hen voort, want Jozef is de vader niet. Het kind wordt hen, wordt ons, gegeven.

Stel je toch eens voor, dat iemand voor jou een kind geboren laat worden. En dat het bij jou voor je deur ligt. Een kind waar je niet om hebt gevraagd. Een kind, dat je gegeven wordt. Wat zie je dan? We kunnen er van alles bij voelen. Vertedering, misschien ook ongemak. Maar wat zie je dan? Een kind laat als geen ander aan je zien wat het is om onvoorwaardelijk van iemand te houden. Wat je ook doet als geroutineerde ouder of oppasser, of als volstrekte leek, in al je onhandigheid soms en in al je nukken en chaos: dat kind houdt van jou. Onvoorwaardelijk.

Onvoorwaardelijke liefde
Het is daarom dat God een kind geboren laat worden. Om te laten zien hoe onvoorwaardelijk Hij van ons houdt. Eigenlijk zijn de geboorteverhalen maar een relatief kleine inleiding op een veel groter verhaal dat dertig jaar later in Jezus' leven begint. Dan treedt Jezus in de openbaarheid en zal hij vertellen en laten zien hoe groot Gods liefde is.

Dus waarom niet pas dertig jaar later starten? En waarom dat hele gedoe met die zwangerschap en die reis naar Bethlehem? Had God niet gewoon een goed mens kunnen uitzoeken dertig jaar later?

Twee redenen waarom God een kind geboren laat worden
Om twee redenen niet. Allereerst wil God iets van zichzelf geven. Vandaar dat er een kind geboren moet worden dat van Hem is. En waar Jozef dus niet aan te pas komt. Hij geeft iets van zichzelf. Hij neemt niet iets of iemand uit ons om ons iets duidelijk te maken over Hem. Nee, Hij geeft iets van zichzelf. En dat moet dus eerst geboren worden. En het moet opgroeien in onze wereld. En zo komt hij van buiten en van binnenuit tegelijkertijd. Een uit God en een uit ons.

De tweede reden om een kind geboren te laten worden is dat juist een kind laat zien wat het betekent om onvoorwaardelijk lief te hebben. Ja, een kind kan ook niet anders, want het is afhankelijk. Maar een kind weet ook niet beter. Of eigenlijk: het weet ook niet slechter. Want hoe meer je opgroeit, hoe meer je ook teleurgesteld wordt in de liefde van anderen. In de loop van je leven raak je door allerlei omstandigheden stukjes naïviteit kwijt, en ook stukjes van je onbevangenheid. Het onvoorwaardelijke gaat er een beetje, of een beetje veel, vanaf.

En zou je dan nog kunnen geloven in onvoorwaardelijke liefde van iemand anders? Zou je jezelf met alles wat je weet en kent en hebt ondervonden nog durven laten zien?

Geloven dat iemand onvoorwaardelijk van je houdt
Ook dat zijn twee dingen. Met anderen kunnen we veel in ons leven hebben meegemaakt dat ons een klein beetje of een beetje veel wantrouwend heeft gemaakt. Van de meest erge schending van vertrouwen in misbruik, tot allerlei dingen die je meemaakt met vrienden, familie, in relaties en op je werk. En dat hakt er in meer of mindere mate in. Je gaat toch niet meer zo makkelijk met vrienden om die je vertrouwen beschamen. Iets wat tussen geliefden gebeurd is kan niet meer altijd helen. Familie en in zekere zin ook collega's zijn je gegeven, en daarin kan een stukje 'tot elkaar veroordeeld zijn' zitten wat nooit vrij voelt, of waar je noodzakelijkerwijs in je hart of in het echt mee breekt, omdat niet te helen is wat er gebeurt of is gebeurd. En als je dat alles bij elkaar optelt, kun je dan nog geloven in onvoorwaardelijke liefde van iemand anders?

En wat doet dat met je eigen zelfbeeld? Kun je je voorstellen dat er van jou nog onvoorwaardelijk gehouden wordt? In veel relaties in familie, met vrienden, geliefden en collega's, merken we dat er voorwaarden worden gesteld om ons lief te hebben. Vaak voelen we allerlei verwachtingen waar we aan moeten voldoen. Overigens zit dat vaak in onszelf dat we dat voelen, maar dat is dan ook niet zonder reden. We hebben vaak genoeg gemerkt dat we niet voldoen aan de voorwaarden van anderen. En daardoor kun je zomaar ineens merken dat vrienden zich terugtrekken, familieleden niet naar jou vragen, collega's je negeren. En laten we onszelf niet hierbuiten zetten.

Zelf onvoorwaardelijk van iemand houden
Ook als je naar jezelf kijkt zul je vast merken dat je voorwaarden stelt, of in ieder geval verwachtingen hebt. En kun je houden van iemand waarvan je niets meer kan verwachten? Er zijn mensen die voor die levensgrote opdracht staan omdat hun partner, hun ouders of hun kinderen zo veranderd zijn, of zijn wie ze zijn. Anders dan je verwachtte of hoopte. En dan is liefde een opgave. Of misschien vanzelfsprekend, want 'dat doe je nu eenmaal'. Maar toch, het kan zwaar zijn. Maar ook buiten deze situaties kun je met vrienden, familie, geliefden en collega's voor de onmogelijke vraag te staan: kan ik houden van iemand waarvan ik niet kan verwachten wat ik wens of die is zoals hij is?

Al die verwachtingen die we ook zelf voelen van anderen maken het best lastig om te geloven dat iemand onvoorwaardelijk van ons zou kunnen houden. Laten we zeggen: we kennen onszelf, en dat zal voor een ander toch niet anders zijn. En we kennen ook onze eigen nukken, onze eigen vuile was. We zijn wie we zijn en we zien het in de spiegel. Zou er iemand onvoorwaardelijk van ons kunnen houden?

Ja! Iemand houdt onvoorwaardelijk van ons
Het antwoord met Kerstmis is: ja! De geboorte van Jezus laat zien dat God onvoorwaardelijk van ons houdt. Ook van jou? Ja, ook van jou! Kijk maar naar dit Kind. Dat niet voor niets Gods Zoon genoemd wordt. Hij is de selfie van God. Kijk naar dit Kind en je ziet hoe God van je houdt. Onvoorwaardelijk. Net als een kind.

Een redder
Over dat Kind zegt de engel tegen de herders: Vandaag is jullie redder geboren. Dat is Jezus. Zijn naam betekent: God met ons. En hij is onze redder. Waaruit redt hij ons dan? Van alles wat ons beschadigt heeft waardoor we niet meer onvoorwaardelijk kunnen liefhebben. Van alles in ons waardoor wij ook niet onvoorwaardelijk liefhebben. Van alles aan ons, waardoor we, ook door eigen schade en schande wijs geworden, voor onmogelijk houden dat we onvoorwaardelijk zouden worden liefgehad. Daarvan is Jezus onze redder.

Je naaste liefhebben als de selfie van God

Dit Kind, Jezus, vertelt ons dat God ons onvoorwaardelijk liefheeft. Vind er troost in, maar ook een bemoediging. Als het dan zo is dat we werkelijk onvoorwaardelijk worden liefgehad, misschien kunnen we dan ook weer een beetje meer proberen te vertrouwen op anderen. Minder bang om afgewezen te worden of pijn gedaan, want we worden al onvoorwaardelijk liefgehad. Misschien kunnen we ons een beetje meer oprichten als je twijfelt of je er mag zijn. Ja, je mag er zijn. En vertel je verhaal. En als een ander het toch niet wil horen, dan wil God het horen. Vat moed uit deze boodschap en ga ervoor. Heb lief, probeer het maar. Je wordt onvoorwaardelijk liefgehad. Door Jezus, door God.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten