Een mand vol door te delen - preek bij de diaconale accentdienst t.b.v. Het Passion op 30 juni 2013

Tekst: Markus 6: 30-44

Te beluisteren via kerkomroep

De onderstaande overweging heb ik samen met Piet van Pelt geschreven, wiens bijdrage cursief is gedrukt.

Toen we met de diakenen op werkbezoek waren bij Het Passion in Hummelo, toen wilden we niet alleen heel graag de gebouwen zien en horen en zien wat er gedaan wordt voor dak- en thuislozen; we waren ook op zoek naar de inspiratie van de oprichters ervan, Piet en Heleen van Pelt. Wat drijft deze mensen nu? Wat halen ze de spirit vandaan? En: wat is de Geestkracht, hoe werkt de Geest van God in zo’n project als dit? Hoe laat dit project zien dat het meer is dan alleen de inzet en motivatie van mensen, maar dat God erbij komt kijken en helpen? Wat laat dit project ons zien van wat geloven vermag te doen, van wat geloof voor elkaar krijgt, door de kracht van de Geest?

Het Bijbelverhaal van vandaag, over de wonderbare broodvermenigvuldiging; dit verhaal is meer dan een verhaal over een wonder. Het is niet een show of een truc van Jezus, waarmee Hij bekendheid verwierf. Nee, dit wonder is bedoeld om de leerlingen iets duidelijk te maken. Daarom spreken we bij wonderen ook wel van tekenen. Niet om er iets aan af te doen. Het klinkt veel minder wonderlijk als je het tekenen noemt. Maar om te laten zien dat wonderen niet op zichzelf staan, maar dat ze ons iets te zeggen hebben. En in het geval van dit verhaal heeft dit teken van de broden de leerlingen iets te zeggen. Zij zijn het lijdend voorwerp in dit verhaal om het zo maar eens te zeggen. En zo is het ook vandaag in het verhaal over Het Passion. Het gaat vandaag in de dienst niet om de dak- en thuislozen, maar om ons: wat heeft het verhaal van Het Passion ons te zeggen? Het gaat dus nu niet om de time-out die de dak- en thuislozen krijgen in Het Passion. Eigenlijk krijgen wíj dus vandaag een time-out. Net als de leerlingen.

Want wanneer we het verhaal van Marcus binnenstappen, komen de leerlingen bij Jezus terug en brengen ze verslag uit van hun werkzaamheden. Ze waren immers eerder op pad gestuurd, de wereld in, om het volgende te doen: ‘Ze gingen op weg en maakten het goede nieuws bekend om de mensen tot inkeer te brengen, en ze dreven veel demonen uit en zalfden veel zieken met olie en genazen hen.’ Aan het begin van ons verhaal brengen ze hier verslag van uit. En Jezus antwoordt: ‘Ga nu mee naar een eenzame plaats om alleen te zijn en een tijdje uit te rusten.’ In de Naardense Bijbelvertaling staat wat er letterlijk staat: ‘Kom mee, jullie zelf alleen, naar een plek in de woestijn, en rúst wat.’ Het gaat dus niet om een eenzame plaats, maar om op jezelf te zijn, met jezelf te zijn. Een plek waar helemaal niets is, dan jijzelf. Een plek, de woestijn, die in de bijbel symbool staat voor bezinning; waar leven en dood heel dicht bij elkaar liggen. Waar je met jezelf alleen bent. Dáár moeten de leerlingen tot rust komen. Daar krijgen ze hun time-out. En wat gebeurt er met een mens als hij wordt meegenomen en met zichzelf alleen is, en luistert naar Jezus, en om zich heen kijkt wat er gebeurt?

Voor ons, Heleen en Piet begon het verhaal over de 5 broden en 2 visjes 10 jaar geleden, we hadden het alleen niet in de gaten.

10 jaar geleden kreeg ik eind juni te horen dat ik met mijn afdeling kon vertrekken.

Ontslag, afstand leren nemen?

Ik was bezig met het voorbereiden van een ambtsdragersdag van onze kerkenraad en ik ‘liep tegen deze gelijkenis aan’.

De boodschap voor de ouderlingen en diakenen?

Vraag niet ‘wat moet ik nu doen, kan ik het wel?’.
De Here houdt ons hier voor……. Hij bemoedigt……;
Ga aan het werk, vertrouw op Mij die jou verkoos om ambtsdrager te worden….
“ga en deel uit”  en achteraf blijkt dat je overhoudt….

Als de leerlingen om zich heen kijken zien ze dat het alles behalve rustig is. Want hun vertrek werd opgemerkt en velen hoorden ervan, en uit alle steden haastten de mensen zich over land naar de plaats en kwamen er nog eerder aan dan Jezus en de leerlingen. Niks geen rust. Een time-out betekent niet dat je op vakantie bent, maar dat je ergens mee aan de slag moet. En allereerst met jezelf. En Jezus gaat de leerlingen voor. Waar de leerlingen eerst zelf op pad gingen, neemt Jezus het nu over. Nu is Hij het die de menigte onderwijst; de taak van de leerlingen. Dat is nodig, want, staat er, ‘ze leken op schapen zonder herder’. Jezus wil zijn leerlingen laten zien dat ze iets met deze mensen moeten. Dat ze niet hun eigen plan moeten trekken en hun eigen weg moeten uitstippelen, maar dat de mensen die ze op hun pad tegenkomen hen roepen om er voor hèn te zijn. De time-out richt de leerlingen op de mensen die op hun pad komen en stelt hen de vraag wat zij kunnen betekenen voor deze mensen. Dat vraagt om vertrouwen. Om het op je af laten komen wat mensen van je vragen. En om te vertrouwen op het wonder waarin er werkelijk iets groots kan ontstaan als je gelooft dat het zin heeft te delen.

Kort na dit alles gingen we op stap, op zoek naar een diaconaal project waar we ons leven mee wilden gaan vullen.

Er gebeurde tijdens die tocht van ruim 1 jaar wonderlijke dingen.

We ontmoette veel mensen, kregen allerlei ideeën en plannen en moesten keuzes gaan maken.

Niet onbelangrijk was de kennismaking met Jaap Bos en zijn vrouw Truus. Er ontstond  een bijzondere vriendschap.

Jaap wilde ons helpen, waarmee wisten we nog niet precies. Jaap werd om te ‘beginnen’ een meebidder.

Over die zoektocht, de vele mensen en Jaap…? we zouden we een boek kunnen schrijven. Maar het gaat om de 5 broden en 2 visjes.

Na ruim een jaar rondkijken werden wij op het spoor van dak- en thuisloze medemensen gezet. Het idee was om hen met vrijwilligers op de opvangplekken te gaan helpen en af en toe eens met een pan soep en een doos broodjes hen in de steden te bezoeken.

En de leerlingen van Jezus? Die denken dat ze met lege handen staan. En wat kun je met vijf broden en twee vissen nu voor verschil maken? Wat kun je met een pan soep en een doos broodjes voor een deuk in een pakje boter slaan? Het mooie van het verhaal van Markus is dat er niet zoals elders een jongetje is met vijf broden en twee vissen, maar dat Jezus hier tegen de leerlingen zegt: ‘Geven jullie hun maar te eten!’ Je voelt hun ongemak. Maar eerst ook wat verzet: ‘Ja hallo, moeten wij voor een immens bedrag brood gaan kopen om hun eten te geven?’ Jezus zal zijn hoofd hebben geschud toen hij zei: ‘Hoeveel brood hebben jullie bij je? Ga eens kijken.’ Jezus dwingt de leerlingen te kijken naar wat zijzelf te bieden hebben. Ware hulp betekent niet dat je het groots moet opzetten en moet afkopen met grote hoeveelheden brood in dit geval. Dan blijft het buiten jezelf staan. Het komt niet van jezelf. Er groeit niets, je geeft alleen weg. Nee, wat heb je zelf te bieden? En, kan door dat te delen, het zich zo vermenigvuldigen dat het heel veel wordt? Het begint bij vijf broden en twee vissen van de leerlingen zelf, meer niet. Iets werkelijk groots kan pas ontstaan als het klein begint. Als je erin gelooft en het zich daardoor vermenigvuldigt in het delen.

Wij maakten kennis met het Leger des Heils en met stichting Ontmoeting.

Met Ontmoeting kwamen we op het plan om een time-voorziening op te gaan zetten.

Samen met Jaap en een meedenkende neef hebben we stichting Het Passion opgericht.

In het plan van de time-outvoorziening zou Het Passion voor de locatie en de vrijwilligers gaan zorgen.

We hadden niets tastbaars of het zou een paar ton euro’s geweest moeten zijn. Totaal onvoldoende om iets zinnigs te kunnen doen.

We gingen zoeken naar een locatie.

Liepen tegen allerlei problemen op, te groot, te ver weg, niet geschikt, geen medewerking van gemeentes.

Totdat we na een half jaar tegen Hummelo opliepen.

 Of beter gezegd:

Toen we geen geschikte locaties meer hadden en thuiskwamen van een bezoek aan een wethouder die vertelde dat hij geen medewerking wilde geven…..

lag de brochure van Hummelo op de deurmat.

Een locatie uit onze dromen. Onbetaalbaar, maar wel geschikt.

Plotseling werden we verrast door welwillende diaconieën  en een telefoontje van de SKG en de plannen om het Protestants Diaconaal Krediet Nederland op te richten. Zij zochten naar Het Passion.

‘Kan ik morgen langskomen om kennis te maken?’

Wat het geworden is kunt u op onze site zien.

En dan gebeurt het. Als je je laat leiden door wie en wat er op je pad komt, de vele mensen die de leerlingen achterna kwamen, of dak- en thuislozen die Piet en Heleen van Pelt tegenkwamen; en je geeft slechts wat je te bieden hebt; dan blijkt het zich te vermenigvuldigen. Het is geen wonder op zich, dat je maar moet geloven en eigenlijk ongeloofwaardig is. Het wonder staat niet op zich; het begint bij wat de leerlingen te bieden hebben. En: ze houden ervan over. Twaalf manden worden gevuld met de overgebleven stukken brood. Twaalf, zoveel als er leerlingen zijn. Om hen draaide het in dit verhaal. Zij moesten leren geloven dat als je bij jezelf begint in wat je te bieden hebt, je werkelijk iets groots voor elkaar kunt krijgen, dat het verschil maakt. Want dat is het wonder: niet dat er iets onwerkelijks is gebeurd dat niet kan. Nee, dat er iets is gebeurd dat het verschil maakt. Dat het de wereld anders maakt en laat zien dat het anders kan. En de kracht die daarachter zit is niet minder dan de kracht van God. Het onmogelijke wordt mogelijk, maar niet zonder dat wijzelf daarin betrokken zijn. Wij zijn de handen en voeten van God. En wat wij te bieden hebben mag dan misschien niet veel zijn, maar er komt wel veel uit voort, manden vol, als je maar gelooft dat wat je hebt zich vermenigvuldigt door het te delen.

Onze manden?

1.      1,5 jaar nadat de brochure op de deurmat lag ontvingen we de eerste gasten, oktober 2006.

Sinds die dag hebben we:

2.      nooit 1 cent tekort gehad.

3.      Ruim 240 ondersteunende kerken.

4.      ruim 700 opnames gehad.

5.      stroomde bijna 70% positief uit.

6.      ruim 1700 diaconale vrijwilligers ontvangen die een midweek kwamen meehelpen.

7.      80 vaste vrijwilligers.

8.      erg veel mediale aandacht gekregen.

9.      konden we eind 2012 de accommodatie met 3 kamers uitbreiden en de kantoorunit 100% vergroten.

10.  vonden we eind 2012 onze opvolgers Luuk en Astrid Krol.

11.  waren Heleen en ik geen dag ziek

12.  ervaren dat Gods wegen ondoorgrondelijk zijn en dat er nog dagelijks van zijn gaven wordt gedeeld.

Het thema van de ambtsdragersdag in 2003 was ongemerkt ons voorgehouden en pas achteraf zagen wij de weg van God….. met ons.

In de naam van de Vader, de Zoon en de heilige Geest.

Amen