Beluister de preek op Kerkomroep
Aan het begin
van het nieuwe seizoen zou ik met u willen nadenken over de vraag: waar begint
het geloof mee? Wat staat er aan de wieg van je geloof? Hoe is het zo gekomen
dat je gelooft? Voor velen van ons staat inderdaad de wieg aan het begin van
het geloof. Geloven is dan als het ware je met de paplepel ingegoten. Het
geloof maakte deel uit van het gezinsleven op een bepaalde manier. Bijvoorbeeld
door het bidden voor de maaltijd, of lezen uit de Bijbel na de maaltijd, school
en zondagsschool, kerk, jongerenvereniging of wat dan ook. En misschien gewoon
omdat iedereen geloofde, in je gezin, familie, vriendenkring, of zelfs in het
dorp. En op een of andere manier is dat geloof bij je gebleven. Misschien met
een pauze tijdens je pubertijd of studietijd. Maar toch, het geloof is bij je
gebleven.
Het kan
natuurlijk ook zo zijn dat het geloof iets is dat je pas later in je leven
tegenkwam. Bijvoorbeeld omdat je een relatie kreeg met iemand die gelooft. Of
omdat het op de een of andere manier op je pad kwam. En waar begint geloven dan
mee? Niet met iets dat er al is. Geen gezinsstructuur, hooguit in je
schoonfamilie, waarin het geloof een gegeven is. Ja, je komt het geloof tegen
in mensen om je heen, maar je moet er zelf voor kiezen. Maar laten we wel
wezen, voor iedereen komt er een moment dat je zelf de keuze moet maken: ja, ik
ga door met geloven. Als je naar school gaat en zelf mag beslissen of je naar
de kerk of naar jeugdactiviteiten gaat; als je gaat studeren en je eigen ritme
in huis, studie en werk moet vinden; als je een relatie krijgt en beslist wat
waardevol voor jou is dat je moet kunnen delen in je relatie; als je kinderen
krijgt en beslist wat je ze mee wil geven; ja dan komt de vraag op: is dat
geloof, dat ik mee heb gekregen of tegen ben gekomen, zo waardevol voor mij,
dat ik ermee doorga? En die vraag is eigenlijk tot twee woorden te reduceren:
geloof ik? Geloof ik?
En waar begint
dat geloof dan mee? In het oude Israël beantwoordden ze die vraag heel simpel:
met het vertellen van verhalen. Daar begint geloof mee. Geloof is niet iets dat
uit de hemel valt en nog minder iets dat je mensen oplegt. Geloof begint met
het vertellen van verhalen. Wat voor verhalen vertelde het oude Israël? Nou,
verhalen die in de Bijbel terecht zijn gekomen. Verhalen die aangrepen.
Verhalen die men doorvertelde omdat men ze belangrijk vond. En niet zomaar
leuke verhaaltjes, en zeker geen sprookjes, maar verhalen waarvan men het
gevoel had dat God daarin meekwam. Dat God ze als het ware zelf vertelde. Nee,
niet alsóf God ze zelf vertelt. Men hoorde in de verhalen echt iets van God en
over God in die verhalen. Door de verhalen leerden mensen God kennen. Door
verhalen kun je iemand leren kennen. Door wat hij gedaan heeft krijg je een
indruk van wie hij is en wat hij betekent voor mensen. En dat kan ook een
betekenis voor jou krijgen. Omdat wat die persoon zegt en doet ook belangrijk
voor jou wordt. Hij krijgt betekenis in jouw leven. Hij opent je de ogen, laat
je voelen wat je belangrijk vindt, geeft je vergezichten, dromen, idealen. Zonder
die verhalen had je hem niet leren kennen. De verhalen ontsluiten iets dat je
anders niet te weten was gekomen.
Zo zingt de
psalmist in psalm 78 over de verhalen van het geloof. God zegt: ‘Luister, mijn
volk, naar wat ik leer, hoor de woorden uit mijn mond. Ik open mijn mond voor
een wijze les, spreek uit wat sinds lang verborgen is.’ Wat God ons te
vertellen heeft is kennelijk verborgen. Niet zozeer omdat het een geheim is,
maar omdat het verteld moet worden. Als het niet meer verteld wordt, blijft het
verborgen. En zo deden de ouders van Israël: ‘Wij hebben het gehoord, wij weten
het, onze ouders hebben het ons verteld.’ En: ‘Wij willen het onze kinderen
niet onthouden, wij zullen aan het komende geslacht vertellen van de roemrijke,
krachtige daden van de Heer, van de wonderen die hij heeft gedaan.’ Het lijkt
welhaast een doopbelofte van jonge ouders: wij hebben de verhalen gehoord, wij
weten het, onze ouders hebben het ons verteld. Wij willen het onze kinderen
niet onthouden, wij zullen aan onze kinderen vertellen van de daden en wonderen
van God.
En welk verhaal
vertel je dan? Als je kind, je kleinkind, of willekeurig iemand anders vraagt
naar het verhaal van jouw geloof, welk verhaal vertel je dan? Wees gerust, dat
verhaal hoef je dus zelf niet te verzinnen. En zelfs bij de beantwoording van
de vraag waarom je gelooft kun je terugvallen op de verhalen uit de bijbel.
Welk verhaal spreekt jou aan? En kom, niet zo bescheiden, natuurlijk ken je er
een paar. Wat mij betreft de Ark van Noach, het kerstverhaal, het verhaal van
die andere Jozef in Egypte. Maar misschien wil je liever een psalm vertellen,
of dat liefdesgedicht van Paulus. En waarom vind je dat dan een mooi verhaal?
Wat raakt jou daarin? Dat zegt iets over waarom je gelooft. Nee, je hoeft niet
te preken bij die verhalen en je hoeft ze zelfs niet helemaal te snappen. Laat
de verhalen je raken en er komt iets van geloof naar voren.
Voor vandaag
koos ik een paasverhaal uit. Omdat ik dat mooi vind, dat van die tuinman. En
niet alleen omdat ik zelf wel eens voor de tuinman ben aangezien toen iemand
langsliep en vroeg of hier de pastoor woont. Maar ook omdat ik me Maria zo goed
kan voorstellen. Want zij zit daar zonder verhaal. Het is afgelopen. Ze
begrijpt er allemaal niets van. Ook zij had uit de Schrift nog niet begrepen
dat Jezus uit de dood moest opstaan. Hoe kunnen wij het geloof begrijpen als we
niet de verhalen lezen? Hoe kunnen wij het geloof doorgeven als wij niet de
verhalen doorvertellen? Want als wij het niet doorvertellen blijft het
verborgen. En moeten wij niet raar opkijken als mensen hun eigen gang gaan en
geen boodschap meer hebben aan de kerk.
Het mooie van
dit verhaal vind ik dat Jezus niet Maria de les leest. Dat ze beter had moeten
luisteren of zo. Maar dat ze aangesproken wordt bij haar naam. Maria. En dan
herkent ze Jezus. En ziet ze dat waar ze dacht dat haar verhaal opgehouden was,
het verhaal wel degelijk doorgaat. Jezus is opgestaan. Hij leeft! ‘Houd me niet
vast’, zegt Jezus. ‘Zegt tegen mijn broeders en zusters dat ik opstijg naar
mijn Vader, die ook jullie Vader is, naar mijn God, die ook jullie God is.’ Een
en al verbondenheid dus. Jezus noemt Maria bij haar naam. Zijn Vader is onze
Vader, zijn God is onze God. Maria staat er niet buiten. Wij staan er niet
buiten. De opstanding van Jezus is niet een ver wonder, maar spreekt ons
vandaag aan bij jouw naam, en jouw naam, en jouw naam. En Jezus zegt: vertel!
Vertel dat ik opstijg naar de Vader, die ook jullie Vader is, naar mijn God,
die ook jullie God is. Nee, niet nadenken hoe dat kan. Het gaat erom dat die God,
die Jezus, Zijn Mens, liet doen en zeggen wat hij allemaal deed en zei, en die
dat met zijn leven moest bekopen, niet dood liet, maar ingreep. Sterker dan de
dood is de liefde.
En wij zijn
daarin meegenomen. De verhalen gaan niet buiten ons om. Lees ze en vertel ze.
Want als wij ze niet vertellen, dan blijven ze verborgen. Wat mij betreft is
dat onze hernieuwde missie vanaf vandaag: sterke verhalen vertellen. Sterk
omdat ze over meer gaan dan alleen de gebeurtenis die ze vertellen. Of het nu
de verhalen van Jezus zijn, of over de Ark van Noach, of over Jozef in Egypte,
of over David en Salomo. De Bijbelverhalen gaan over jou en mij. Over de God
van Jezus, die ook onze God is. Die ons bij name kent. Laten wij die verhalen
blijven doorvertellen, ook aan onze kinderen. Als wij ze niet vertellen, thuis,
op scholen en overal, dan moeten we niet verbaasd zijn dat mensen geen
boodschap hebben aan de kerk. Als niet-kerkelijke mensen kiezen voor
christelijk onderwijs, dan is dat veelal vanwege de verhalen, die ze toch
belangrijk vinden dat hun kinderen die meekrijgen. Laten we dan naar buiten
stappen en zeggen: die verhalen gaan ook over jou. Het is niet voor niets dat
je ze mooi vindt en belangrijk. Ze gaan ergens over. Ja, ook over de normen en
waarden die je belangrijk vindt. Maar ook over waar we vandaan komen, waar we
heen gaan. Over een God die met ons meegaat, dwars door de dood heen, op weg
naar een nieuw leven!
Tell the story!
Zegt het voort! Vertel dat sterke verhaal.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten