Hoe kan geloof jouw leven smaak geven?

Tekst: Jesaja 43: 9-12 en Mattheüs 5: 13-16

Wie gelooft nog dat geloof het verschil kan maken? Ik denk dat ieder van u wel kan zeggen dat geloof iets toevoegt aan het leven. Anders zat u hier niet. En of dat nu is om de inhoud van de dienst, of het samen zingen, of de ontmoeting met elkaar; het gebeurt hier allemaal onder het dak van het geloof. En dat voegt iets toe. En wat dat is, dat is voor ieder verschillend. Geloof kan op momenten een grote steun zijn, of inspiratie geven, of gewoonweg vertrouwd zijn en houvast geven.

Maar wie durft er verder te gaan? Wie durft te zeggen dat zonder het geloof het leven kleurloos is, smakeloos? Voor wie is geloof zo essentieel dat het niet te missen valt? Wellicht zeg je: er zijn zoveel mensen die niet geloven, die kunnen toch ook zonder geloof? Maar dat vraag ik niet. Steeds meer mensen weten niets meer van het geloof, dus hoe kunnen ze het missen? En hoeveel mensen hebben we niet de kerk uitgejáágd, dus wat zouden zij missen? Nee, het gaat mij om ons. Voor wie is het geloof zo wezenlijk, dat het niet alleen iets toevoegt, maar dat het een essentieel ingrediënt is van het leven, onontbeerlijk?

Laat ik het anders zeggen: vroeger zei men: 'Zonder geloof vaart niemand wel'. Waarom zou dat zo zijn? Wat maakt geloof zo kostbaar dat het ons leven waardevol maakt, kwaliteit geeft? Hoe geeft geloof je leven smaak?

Gelukkig ben je als je gelooft!

Jezus maakt in het vervolg van de Bergrede een wending. Eerst zegt hij woorden over wie gelukkig is. Dan richt hij zich rechtstreeks tot de gelovigen: gelukkig zijn júllie! Wat?! Hoezo dan? 'Jullie zijn het zout van de aarde.' Als we dichtbij de bijbel blijven weten we twee dingen over zout: Het geeft smaak en het is kostbaar. Zout geeft smaak aan het eten. Zonder zout is onze maaltijd flauw. Ik heb ooit de Britse tv-kok Jamie Oliver horen vertellen hoe ongelovig hij als leerling-kok zijn leermeester aanstaarde toen deze zei dat zelfs in een mierzoete chocoladetaart een klein beetje zout moet. Daarna bakte hij om het ongelijk van zijn leermeester te bewijzen een chocoladetaart zonder zout, en zijn leermeester maakte er één met. Zonder dat kleine beetje zout smaakte hij inderdaad niet...

Dat maakt het zout ook kostbaar in die zin, waardevol. En dan te bedenken dat zout in de tijd van Jezus ook in geld uitgedrukt kostbaar was. Romeinse soldaten kregen hun toelage in die tijd zelfs deels uitbetaald in zout. In het Latijn is dat sal. Daar komt ons woord salaris vandaan. Zout is kostbaar. Het vraagt om die reden dan ook om zuinig gebruik. En niet alleen daarom. Extra zout in het eten kan ook teveel van het goede zijn.

Geloof maakt het verschil!

Zout geeft smaak en is kostbaar. Zout is dus onderscheidend. Het maakt het verschil. En zo is dat met geloof ook. Ik heb niet zoveel op met gelovigen die het allemaal beter denken te weten dan niet gelovigen. Alsof zij de waarheid in pacht hebben. Want er is heel veel waarheid en wijsheid in de wereld te vinden. De Geest waait waarheen zij wil. Toch mist het leven zonder geloof de smaakmaker. Geloven is toch meer dan wat hier op aarde voorhanden is en wat wij kunnen bereiken? Ik merk zo vaak in het pastoraat hoe geloof iets toevoegt aan het leven. Daar vinden mensen troost, voor het onvermijdelijke, de breuken in ons leven, het leven dat aan diggelen lijkt te kunnen slaan. Een uitvaart kan zo troosteloos zijn als er geen woorden van hoop, bemoediging of troost meer klinken. Geloof voegt iets toe waar verdriet is.

Eigen schuld dikke bult, of is er vergeving en heling mogelijk?

En waar, waar wordt anders gesproken over vergeving, van anderen, maar dus ook van jezelf, voor dat wat niet goed gaat? Niet alleen tussen mensen, maar ook in jezelf, waar je maar niet mee in het reine kunt komen. Nog los van dat je de gevolgen kunt ondervinden van je schuld, of letterlijk in de schulden belandt. Het leven is toch meer dan eigen schuld dikke bult? En als we dan een nieuwe kans krijgen, waar is er dan plek om toch bij de breuken stil te staan, en werkelijk heling te vinden? Geloof blijft niet staan bij wat verkeerd gaat maar gaat ook niet zomaar verder alsof er niets is gebeurd, maar poogt het leven, poogt ons en ons samen-zijn, in relatie met God, te helen waar er breuken en barsten ontstaan. Want God heeft daarmee voor ons in Jezus' lijden en sterven gebroken. We mogen thuiskomen in de armen van de Vader.

Geloof geeft inspiratie!

En waar halen de mensen de kracht vandaan om juist niet te breken? Om hun droom, hun visioen, dat wat niet vanzelfsprekend is achterna te gaan. Om verder te kijken dan wat je eigenlijk niet kan bereiken. Om door teleurstellingen heen te kijken. Om het leven hier en nu te overstijgen en woorden te spreken, dingen te doen, die werkelijk iets veranderen. En dat gaat niet alleen maar over de Mandela's van deze wereld, maar ook die onvermoede vriend in moeilijke tijden, die ondernemer die werkelijk een steentje bij wil dragen aan de wereld of er voor zijn werknemers wil zijn, die het niet laat bij de wetmatigheden van de markt, maar durft te geloven dat het anders kan.

Laat je geloof zijn smaak niet verliezen!

Als geloof dat verschil kan maken, als zout dat smaak geeft en kostbaar is, dan laat je het toch niet liggen? Dan ben je er zuinig op als je het even opbergt, maar vooral: dan voeg je het toch toe bij alle andere ingrediënten van het leven? Dan laat je geloof toch niet verzanden in iets voor de zondag - doe je alleen maar op zondag zout in je eten? Dan is dat toch iets dat je elke dag wilt toevoegen aan je leven? Let wel, ik zeg niet dat je ook nog eens elke dag met je geloof moet bezig zijn. We hebben het al druk zat. En ieder geeft het vorm op zijn eigen wijze. Zout voeg je toch ook niet toe omdat het moet, maar omdat je dat wil? Je wilt smaak! Besef dus ook hoe kostbaar het is wat je gekregen hebt: geloof, dat het anders kan en anders zijn zal. Een heel klein beetje daarvan in het leven van alledag maakt ons leven hoopvoller, troostender, bemoedigender en inspirerender dan zonder.

Jezus vervolgt: 'Maar als het zout zijn smaak verliest, hoe kan het dan weer zout gemaakt worden? Het dient nergens meer voor, het wordt weggegooid en vertrapt.' Zout kan zijn smaak verliezen. Nee, niet echt. Zout blijft zout vertellen de chemici. En toch, inwerking van vocht kan de structuur veranderen en dus de smaak. En geurstoffen beïnvloeden de smaak als het vochtig is. Laat het dus niet open en bloot achter. Het zou zijn smaak kunnen verliezen. Koester je geloof omdat het kostbaar is. Dan geeft het smaak aan je leven. Besef daarbij hoe kostbaar en zwaarbevochten het geloof voor mensen was in de tijd van Jezus. De woorden uit de Bergrede van vandaag volgen op de laatste woorden van vorige week: 'Gelukkig zijn jullie wanneer ze jullie uitschelden en vervolgen.' Deze mensen ervoeren dat hun geloof geen luxe was, maar iets wezenlijks aan hun leven toevoegde dat ze niet meer kwijt wilden. Zonder dat werd hun leven flauw, ondanks de spanning die het in hun tijd ook gaf.

Geloof geeft kwaliteit aan je leven!

Laat je geloof je leven smaak geven. Open je ervoor. Er zitten antwoorden op levensvragen in, bemoediging en inspiratie. Geloof gaat ergens over! Kijk eens wat het geloof toevoegt aan het samenzijn van mensen zoals wij hier. Zo kunnen we elkaar steunen, ondersteunen en aanvuren. Zo laten wij ook ons gezicht zien naar buiten. Als het gaat om armoede hier in Waalwijk, en gewoon ook: door goede daden. Want daar gaat het Jezus uiteindelijk om: dat de kwaliteit die geloof aan ons leven geven, ook zichtbaar is in de kwaliteit van wat we doen. 'Zo moet jullie licht schijnen voor de mensen, op dat ze jullie goede daden zien.' Dan zien mensen dat het ook anders kan. Laat geloof je leven smaak geven en maak het verschil!