“Het smalle pad naar een nieuwe weg” - lezing 400 jaar Reformatie

Waspik – Woensdag 27 oktober vindt in de Hervormde Kerk in Waspik een lezing plaats
over de Reformatie. De lezing bestaat uit twee delen. Als eerste zal mevrouw Mirjam van Veen, kerkhistoricus aan de Vrije Universiteit van Amsterdam, vertellen over de
Reformatie in het algemeen. Over de Reformatie schreef zij het boek “Een nieuwe tijd, een nieuwe kerk” over de Reformatie in de Lage Landen. Vervolgens zal Han
Verschure, welbekend in de regio, vertellen over de Reformatie in de Midden-Langstraat.
U bent van harte welkom in de Hervormde Kerk aan de Raadhuisstraat in Waspik. Vanaf
19.30 uur staat de koffie klaar en om 20.00 uur start het programma. De toegang is
gratis.

Aanleiding
Kerst 1611, voor het eerst wordt in de kerk in Waspik Avondmaal gevierd; de Reformatie is ook in Waspik doorgedrongen. Dit betekent dat bijna 40 jaar later dan in het “noorden” van Nederland de parochie een gemeente wordt, de pastoor een dominee en de mis een dienst…..
We zijn nu bijna 400 jaar verder. In omliggende plaatsen wordt al herdacht dat hier 400 jaar geleden de Reformatie plaatsvond Waspik was één van de laatste. De kerken in de
Midden-Langstraat willen graag met elkaar aandacht besteden aan deze gebeurtenis.
Dat gebeurde in de eerste plaats door een Kerkenpadroute te organiseren op 11
september. De volgende activiteit is de lezing in de Hervormde Kerk in Waspik.

Sprekers
Mirjam van Veen is als kerkhistoricus werkzaam aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. Zij is specialist op het gebied van de 16e eeuw. Mirjam van Veen promoveerde in 2001 op een proefschrift over de polemiek tussen Dirck Volckertsz Coornhert en Johannes Calvijn. Voor de lezing in Waspik zal zij putten uit haar boek “Een nieuwe tijd, een nieuwe kerk. De opkomst van het ‘calvinisme’ in de Lage Landen” dat in 2009 verscheen. De auteur heeft al diverse publicaties over Calvijn geschreven. Zij laat zich kennen als een kerkhistorica die zorgvuldig te werk gaat. Zij onthoudt zich van speculaties of polemische beoordelingen. Ook deze nieuwe studie getuigt van behoedzaamheid. Het boek valt in drie delen uiteen. In het eerste deel beschrijft zij vooral aan de hand van secundaire literatuur de opkomst en uitbreiding van de protestantse reformatie. Het gaat haar echter vooral om, zoals de ondertitel weergeeft, 'de opkomst van het calvinisme in de Lage Landen'. In het tweede deel maakt zij dan ook duidelijk hoe en waarom vooral het gereformeerde protestantisme zo'n grote, maar tegelijk beperkte invloed kon krijgen. Hierbij maakt zij voor haar bronnen dankbaar gebruik van de brieven die in de negentiende eeuw door J.H. Hessels uitgegeven zijn. Terecht beperkt zij zich hierbij niet tot Holland en Zeeland, zoals meermalen gebeurde, maar gaat zij ook op de situatie in de overige gewesten in. Het laatste deel richt zich vooral op de ontwikkelingen die het gereformeerde protestantisme doormaakte in de fase dat het de status van bevoorrechte kerk verwierf. Het boek biedt een waardevol overzicht van de wijze waarop deze stroming zich in Nederland manifesteerde.

Han Verschure was in zijn werkzaam leven onderwijzer in het basisonderwijs. Daarnaast vond hij in zijn vrije uren en na zijn pensionering de tijd om met veel passie onder zoek te doen naar de historie van de Midden-Langstraat. Hij publiceerde in 2004 het boek “Overleven buiten de Hollandse Tuin: Raamsdonk, Waspik, ’s-Gravenmoer, Capelle, Sprang en Besoijen tijdens de Tachtigjarige Oorlog”. In zijn boek geeft hij een gezicht aan mensen van vier eeuwen geleden die altijd in het donker gebleven zijn. De schrijver kiest duidelijk voor de gewone man of vrouw die al schipperend en redderend probeerde te overleven. Het oorlogsgebied dat de Langstraat toen was, leverde vaak onthutsende situaties op voor de bevolking. De Reformatie die in deze periode zijn intrede deed, komt ook uitgebreid aan bod en is aan de hand van zijn beschrijving stap voor stap te volgen. De nieuwe leer kreeg op een heel andere manier voet aan de grond dan tot nu toe werd aangenomen. Han Verschure schrijft in een heel levendige stijl en bijzonder helder. Dat geldt overigens ook voor zijn stijl van vertellen!

Mirjam van Veen en Han Verschure hebben als titel voor de avond gekozen voor: “Het smalle pad naar een nieuwe weg” waarmee ze aan willen geven dat het een moeilijk traject was om de Reformatie gestalte te geven. Zeker niet alleen een aaneen rijgen van successen, maar een proces van vallen en opstaan.