Mag een dominee zijn salaris weigeren? Antwoord van de Predikantenbond: nee. Dit creëert ongelijkheid op de 'markt' en is een 'bedreiging voor de beroepsgroep'. Wat is er aan de hand? Trouw meldt vandaag dat de Predikantenbond niet blij is dat de aanstaande predikant van de Sionskerk in Zwolle geen salaris wil ontvangen. Waarom hoeft hij dat niet te ontvangen? 'Voor het geld hoef ik het niet te doen.' Waarom niet? Hij heeft naast zijn deeltijdbaan als predikant nog een deeltijdbaan als bankdirecteur. Volkomen legitiem, zo lijkt het. Waarom zou je van de kerk geld vragen voor je arbeid als je het niet nodig hebt en de kerk het goed kan gebruiken? Saillant detail: op de site van Trouw staat naast het bericht over de dominee een bericht 'Inkomsten kerken blijven teruglopen'...
Een lovenswaardig initiatief, zou je zeggen. Maar de Predikantenbond is tegen dit 'novum', en is bang dat het vaker zal gaan gebeuren en de 'markt tussen gemeenten en predikanten' zal vervuilen.
Twee aanscherpingen: het is geen novum. Veertig jaar geleden was mijn opa al onbezoldigd (zelfs fulltime) predikant. Ook hij had het geld, op latere leeftijd in het ambt bevestigd, niet nodig. Sterker nog, hij ging ervoor vervroegd met pensioen.
Bovendien is het geen salaris. Ik zei het zojuist expres fout. Predikanten krijgen een tractement. Dat tractement is bedoeld om in het onderhoud te kunnen voorzien. Natuurlijk hoeft dat geen minimaal bedrag te zijn; we leggen niet de gelofte van armoede af. De hoogte van het tractement mag best vergelijkbaar zijn met salarissen voor academisch opgeleide mensen. We werken hard. Maar in beginsel is het bedoeld om de predikant (en zijn gezin) te onderhouden.
Dus wie het niet nodig heeft, zou het moeten mogen weigeren. Natuurlijk zijn veel predikanten afhankelijk van hun inkomsten in de vorm van hun tractement, preekbeurten enz. Maar laten we nu niet doen alsof hier een grote groep gratis predikanten aankomt die onze 'banen' in komt pikken.
Volgens mij is het een zegen voor de kerk dat predikanten zich onbezoldigd inzetten. Op veel plekken zou daarom wat extra's mogelijk zijn. Omdat er dan een extra predikant zou zijn of omdat er dan extra middelen zijn om andere dingen te doen.
Er is ook een inhoudelijke reden waarom dominee Ruilof van Putten zijn werk 'gratis' doet. 'Ik zie Nederland als een zendingsland'. En dat is het. Als bezoldigde predikant, rechtstreeks vanuit het VWO naar de universiteit gegaan om theologie te gaan studeren, en daarna predikant geworden, vraag ik me wel eens oprecht af of we de juiste weg gaan als predikant, door het als een beroep te zien. Ik herinner me dan de zendeling van het eerste uur Paulus, die vaak werd voorgesteld als tentenmaker. Hij werkte dus naast zijn arbeid voor de geloofsgemeenschappen die hij langsreisde. Hij vertelt erover in 1 Thessalonicenzen 2: 9: 'U herinnert u, broeders en zusters, hoe we ons hebben ingezet en ingespannen, hoe we dag en nacht hebben gewerkt om niemand van u tot last te zijn. Op zie manier hebben we u het evangelie van God verkondigd'.
Mogen we ons daarom nu niet eens afvragen of wat als aanstootgevend wordt gezien - een dominee die 'gratis' wil werken - niet een zoveelste aanklacht is tegen de geïnstitutionaliseerde kerk, die het besef ontbeert dat ze er niet is voor haar eigen behoud, maar voor het behoud van de mensheid? Stelt het geen concrete vragen: waarom zijn predikanten voor veel gemeenten te duur? Niet omdat predikanten teveel vragen - ze zijn het waard - maar ook niet omdat gemeenten voor een dubbeltje op de eerste rang willen zitten. Wel omdat het steeds vaker onhaalbaar wordt om een predikant te voorzien in onderhoud. Wanneer je Nederland als zendingsland ziet, begrijp je beter dat je niet van zekerheden kunt uitgaan, en zelf wellicht meer zult moeten investeren. Dat stelt kritische vragen aan onze blik op het 'beroep' predikant.
De Predikantenbond heeft er niets van begrepen, laten ze helaas zo duidelijk blijken op Radio 1. De dominee had het moeten aannemen en desnoods teruggeven of aan een goed doel geven. Dat klinkt mij misplaatst vroom in de oren.
Ik ben trots op deze dominee, omdat hij me er weer eens op wijst dat niet alleen de genade (gratia) gratis is, maar dat we ook deze arbeid pro Deo doen, bezoldigd of onbezoldigd. Ik wens u, collega Ruilof, van harte Gods zegen toe in uw arbeid, tot eer van Zijn gemeente.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten