Josephdienst 2 - Genesis 39/40

De schenker en de bakker

Van de put in de gevangenis: je moet veel geluk hebben om eruit te komen.
Als zo vaak in de bijbel is het diepste dieptepunt ook een omslagpunt.
Het is meer dan: het kan nu alleen nog maar beter gaan.
Als alles je is afgevallen, als er niets meer over is,
dan blijft alleen over wat echt telt, en wat er echt toe doet.
En dat is in het geval van Jozef geen uitverkoren positie in de wereld meer,
maar enkel zijn eigen kracht, zijn talent, zijn gave.
Datgene waarmee God hem speciaal gemaakt heeft.

Genesis 39: 20 Zo kwam Jozef in de gevangenis terecht. 21 Maar de HEER stond hem terzijde en bewees hem zijn goedheid door ervoor te zorgen dat Jozef bij de gevangenbewaarder in de gunst kwam. 22 Jozef kreeg de leiding over alle gevangenen en hij hield toezicht op het werk dat ze deden. 23 De gevangenbewaarder had geen omkijken naar wat aan Jozef was toevertrouwd, omdat de HEER hem terzijde stond en alles wat Jozef ter hand nam voorspoedig liet verlopen.
40
1-2 Enige tijd later maakten de opperschenker en de opperbakker van de koning van Egypte zich schuldig aan een vergrijp tegenover hun heer. De farao was woedend op deze twee hovelingen, 2 [1–2] 3 en liet hen in bewaring stellen in de gevangenis van de commandant van de lijfwacht, de gevangenis waarin ook Jozef zat. 4-5 De commandant droeg Jozef op hen te bedienen.
De schenker en de bakker van de koning hadden al geruime tijd in hechtenis gezeten toen ze allebei in dezelfde nacht een droom kregen, ieder een droom met een eigen betekenis. 5 [4–5] 6 Toen Jozef de volgende morgen bij hen kwam, viel het hem op dat ze er slecht uitzagen. 7 ‘Waarom kijkt u vandaag zo somber?’ vroeg hij deze hovelingen van de farao, die samen met hem in de gevangenis van zijn meester zaten. 8 ‘We hebben een droom gehad,’ antwoordden ze, ‘maar er is hier niemand die hem kan uitleggen.’ Jozef zei: ‘De uitleg van dromen is toch een zaak van God? Vertelt u mij die dromen eens.’

De schenker en de bakker vertellen hem hun dromen. Het volgende lied zal daarover vertellen. Dromen die een tegenovergestelde betekenis zullen blijken te hebben. De schenker wordt in ere hersteld, de bakker treft het noodlot. Pikant in dit verhaal is de schenker die wijn schenkt wel overleeft en de bakker niet. Je zou toch denken dat brood belangrijker is dan wijn. Er zijn geleerden die beweren dat dit in de lijn staat van bijvoorbeeld het eerste wonder dat Jezus verricht. Het eerste wonder was de bruiloft te Kana, waar hij water in wijn veranderde. Ook wordt gewezen op Noach, die als eerste daad na de drooglegging om het zo maar eens te zeggen, juist een wijngaard plant en goed van de wijn geniet. De zoon die hem daarom bekritiseert wordt juist veroordeeld. Er zit een gedachte achter dat de wijn symbool staat voor de gave van het Koninkrijk van God, voor datgene wat niet meteen het eerst praktisch noodzakelijke is, geen nut heeft zozeer voor de mensheid. Het gaat uiteindelijk om het beginnen bij het koninkrijk van God. Om het beginnen bij wat God ons heeft gegeven, niet om wat wijzelf ervan maken. Zo is ook voor Jozef belangrijk dat het diep in de gevangenis alleen maar gaat om wat God heeft gegeven. En hij lijkt dat te begrijpen als hij zegt: De uitleg van dromen is toch een zaak van God?

Het bijzondere aan hem zorgt ervoor dat hij leiding krijgt over alle gevangenen, en zo komt hij in de positie dat hij de dromen van de schenker en de bakker te horen krijgt en kan verklaren. De functie van dit alles voor het hele verhaal is dat de vrijspraak van de schenker het begin is van de opgang na de ondergang. Als de Farao onverklaarbare dromen krijgt is het de schenker die zich Jozef herinnert, en zo komt Jozef uit de gevangenis, en uiteindelijk wordt hij zelfs onderkoning. Zo is ook hier de wijn het begin. Het gaat niet om ons eigen koninkrijk maar om het koninkrijk van God. Sja la la Jozef, we heffen het glas, Jozef op jou en je regenboogjas.

Het nummer ‘Kom op nou Jozef’ gaat over die gevangenschap, de dromen van de bakker en de schenker, die hier wat moderner een butler is, en wijst vooruit naar de rehabilitatie van Jozef. Go, go, go ,go!