Beluister de preek op Kerkomroep
Ook dit jaar is
het weer Pasen geworden. Ogenschijnlijk vanzelf. Het is een jaarlijks
terugkerend feest dat vroeg of laat kan vallen, maar het komt. Het staat in
onze agenda, samen met tal van activiteiten, concerten en festivals voor het
lange weekend. Maar zo ogenschijnlijk vanzelf als het Pasen lijkt te worden, zo
vanzelf gaat het allerminst in de bijbel. Wie de verhalen gehoord heeft in de
kerk, of in de Matthëus of Johannes Passion, of in The Passion op tv, weet en
voelt dat het niet zomaar Pasen wordt. Jezus moet het helemaal doormaken. De
beker kan niet aan Hem voorbijgaan. En dat, terwijl de leerlingen in slaap
vallen omdat de Passion te lang duurt, of wegzappen. De opstanding van Jezus is
niet iets dat zomaar gebeurt. Er is een lange weg daar naartoe te gaan. Voor
sommigen ook zwaar, zeker als het hele verhaal je zo aangrijpt.
Zwaar was het
ook voor het volk Israël dat door Mozes uit Egypte is geleid. In Egypte waren
ze slaven. Met recht wordt Egypte daar het Angstland genoemd. En voor het volk
Israël is Pasen verbonden aan de bevrijding uit die angst. Bevrijding uit een
leven dat beheerst wordt door angst. En dat is erg als je zo moet leven. Dan
kun je niet vrij leven. Niet vanuit je passie, vanuit wat je drijft, omdat je
telkens over je schouders moet kijken of iemand je niet op de vingers kijkt, je
gedachten kent. Angst dus waarin je niet jezelf kan zijn, omdat je in je leven
geleid wordt door wat anderen willen, of wat je denkt dat anderen willen. Angst
voor wat anderen zullen doen en zeggen. Angst die je ertoe dwingt om of een
vlucht naar voren of naar achteren te doen, wat in ieder geval betekent dat je
je eigen plaats opgeeft. Wanneer je zo onderdrukt wordt, dan is het fantastisch
als iemand je de bevrijding aankondigt. In vrijheid te kunnen leven. In een
nieuw leven nota bene, in dit bijbelverhaal op een nieuwe plek, in een beloofd
land. Het volk krijgt een plek. Een eigen plaats. Waar het zichzelf niet steeds
hoeft te verdedigen en zichzelf een plekje moet veroveren. Waar ieder kan zijn
wie hij is, een vrij mens, met zijn kunnen, zijn emoties, om vrij mens te
kunnen zijn.
Er doorheen gaan of overleven?
Maar daarmee is
niet alles gezegd. Tussen de uittocht uit het Angstland, en de intocht in het
beloofde land, zit de doortocht. En die valt niet mee. Want die gaat dwars door
de woestijn. Mooi hoor, dat ons leven wordt opgeschud met het vooruitzicht van
een echte bevrijding van ons leven, zodat we echt een eigen plek in het leven
hebben. Maar is de weg daar naartoe niet veel te zwaar? Het geloof zet veel op
scherp, stelt kritische vragen, biedt mooie vooruitzichten en vergezichten,
geeft troost en moed, jazeker, maar soms heb je ook het gevoel dat mensen die
niet geloven eigenlijk een veel makkelijker leven hebben. Daar loopt ook niet
alles zoals het zou moeten, en ja, zij worden ook beheerst door de dingen die
nu eenmaal zijn zoals ze zijn, maar ze lijken zich daar gewoon bij neer te
leggen. Zo is het leven nu eenmaal. Overleven, en gaan voor het gewin van
jezelf en wie je lief zijn. Alles eruit halen wat erin zit. En ja, dat klinkt
zoveel makkelijker. Het mag dan korte termijn denken zijn; het leven is toch
ook maar kort? Yolo! You only live once.
Oude angsten achtervolgen je
Op de weg naar
een vrij leven kunnen de angsten je weer aanvliegen. De Egyptenaren zitten de
Israëlieten alsnog op de hielen. Zie je wel?! Dat stomme gepraat over nieuw
leven, vrijheid, een eigen plek is gewoon onzin! Het leven is zoals het is,
deal with it! Je verandert er geen moer aan. En ja, dan ga ik er maar aan ten
onder, maar liever doordat alles voorspelbaar voortkabbelt dan dat ik
moegestreden en op de vlucht het onderspit moet delven.
Opstanding krijg
je niet cadeau. Het is een lange weg. En het oude leven zal zo vaak
aantrekkelijker lijken, omdat het vertrouwd is. Soms is het makkelijker om je
erbij neer te leggen dat het niet goed komt, dan om maar steeds de moed erin te
houden dat het wel goed komt, ook al weet je niet wat dat eigenlijk betekent.
Wees niet bang
En dan is bijna
niet te geloven wat Mozes zegt: 'Wees niet bang, maar wacht rustig af. Dan zult
u zien hoe de Heer vandaag voor u de overwinning behaalt. De Egyptenaren die u
daar nu ziet, zult u hierna nooit meer terugzien. De Heer zal voor u strijden,
u hoeft zelf niets te doen.' We hoeven zelf niets te doen? Terwijl het zo hard
werken is om te blijven geloven dat het goed komt? En de moed ons soms gewoon
in de schoenen zakt? Misschien is het wel zo bedoeld dat we maar eens niet zo
hard moeten werken. De kramp van de angst heeft dan nog te zeer bezit van ons
als wij vasthouden aan onze zelfbedachte oplossing, onze zelfgevormde toekomst,
onze ideeën hoe ons leven er dan wel uit zou moeten zien, of onze gedachten
waar wij vinden dat wij recht op hebben.
Verandering niet in eigen hand houden
De waarheid dat
het leven gaat zoals het gaat zit hem niet hierin, dat er nou eenmaal niets
verandert, maar dat die verandering in Gods hand ligt en wij de verandering
niet in de hand hebben. Als Maria Magdalena in de graftuin Jezus ziet, klampt
ze zich aan hem vast. Ze noemt hem niet voor niets 'Rabboeni', wat niet alleen
maar Meester betekent, maar 'mijn Meester'. Maria heeft in haar leven alles
meegemaakt. Ze heeft alles gedaan wat God verboden had voor ze Jezus kende, en
daarna alles meegemaakt wat God geboden heeft, sinds ze Jezus kende. Jezus is
voor Maria de verzekering van haar verandering. Zoals er tal van coaches,
therapeuten en boeken zijn die mensen houvast geven in hun verandering. En van
politiek leiders verwachten we ook verandering, en liefst meteen, helder en
duidelijk. Maar veel mensen blijven in dat vasthouden juist steken in hun
verandering, wanneer ze in coaches, therapeuten, boeken en politiek leiders juist
de legitimatie denken te vinden om te voelen wat ze voelen, en bevestigd worden
in de oorzaken daarvan. Dat het aan een misgelopen jeugd ligt, aan de
omstandigheden of een gebeurtenis, dat het aan anderen ligt, of dat je nu eenmaal
bent zoals je bent. Dat je leven zo kan lopen en kan zijn zoals het is, is
echter geen reden om eraan vast te houden dat je niet hoeft los te laten om
werkelijk iets te laten veranderen. Dat zal elke goede therapeut, coach, boek
of politiek leider bevestigen. Om te kunnen veranderen en je werkelijk vrij te
voelen moet je leren loslaten. Hoe moeilijk dat ook is. Want je weet wat je
hebt, en niet wat je krijgt.
Waar vind je dan wel houvast?
Wanneer Jezus
tegen Maria zegt 'Hou me niet vast' zegt hij erachter aan: 'Ik ben nog niet opgestegen naar de Vader.'
Een werkelijke verandering en bevrijding van je leven overstijgt wat er nu is,
en waar je je nu aan vasthoudt. Zo reikt de opstanding van Jezus verder dan ons
alledaagse leven. Ongelofelijk, maar waar. Je moet alle normale verwachtingen
loslaten om dit verhaal te volgen. Jezus is opgestaan uit de knellende banden
van de dood, de knellende zekerheid dat we dood zullen gaan. Maar dat is het
einde niet. En het reikt veel verder dan dat we er hier en nu een feestje van maken,
waar we ons aan vasthouden. Er ligt echte verandering in het verschiet voor wie
het wil zien. Is er dan geen houvast voor die weg? Jawel.
Kijk omhoog
Naar de zon
Zoek niet naar een antwoord
Laat het los
Hou je vast aan mij
Deze weg wijst zichzelf
Hij leidt je naar de toekomst
Deze wolk drijft snel voorbij
Naar de zon
Zoek niet naar een antwoord
Laat het los
Hou je vast aan mij
Deze weg wijst zichzelf
Hij leidt je naar de toekomst
Deze wolk drijft snel voorbij
Het slotlied van
The Passion dit jaar. Dat is een ander vasthouden dan wat Maria in eerste
instantie doet. Het is een vertrouwen om los te durven laten, dat de weg
zichzelf wijst, omdat God ons naar de toekomst leidt. 'Wees niet bang. De Heer
zal voor u strijden, u hoeft zelf niets te doen.'
Geen opmerkingen:
Een reactie posten