Pinksteren in de uitverkoop? Kerk, verkoop je waar beter!

Gisteren was ik vrij. Vanwege Tweede Pinksterdag. Een zeldzame vrije dag voor dominees. Maar ook voor heel veel anderen. Kardinaal Wim Eijk van de Rooms-Katholieke Kerk en voorzitter dominee Karin ten Broeke van de Protestantse Kerk hebben tussen Hemelvaart en Pinksteren laten weten niet te zullen protesteren als Tweede Pinksterdag zou verdwijnen. Eventueel om feestdagen van andere religies de ruimte te geven. Heel begrijpelijk allemaal, maar het maskeert wat mij betreft iets anders: we kunnen Pinksteren niet meer aan de man brengen. En daarom geef ik niet zomaar op.

Zouden Eijk en Ten Broeke ook zo lauw reageren als het over Tweede Kerstdag of Tweede Paasdag zou gaan? Natuurlijk niet. En dan niet vanwege het valse argument dat deze dagen in veel meer landen worden gevierd, maar omdat ze de kern van ons geloof en kerk-zijn raken. Pinksteren niet? Ook onder christenen zijn het vrije dagen geworden om erop uit te trekken en niet meer naar de kerk te gaan. Is dat erg? Op zich niet. Je kunt Pinksteren vieren in de hele schepping. Maar we weten niet meer te verwoorden wat Pinksteren inhoudt.

God spreekt jouw taal!
Ik krijg er zelfs vragen over van mensen die erg betrokken zijn en zeer bekend zijn met de bijbelverhalen: 'Leg eens uit waar Pinksteren over gaat, want we weten het eigenlijk niet.' Ja, Pinksteren is het feest van de 'uitstorting van de heilige Geest'. Maar wat betekent dat voor mij, voor jou?

Nieuwe liedbundel 'Hemelhoog' met beide benen op de grond

Op Hemelvaartsdag verscheen de nieuwe liedbundel 'Hemelhoog'. Vandaag viel hij bij mij in de bus. Hemelhoog is de opvolger van de Evangelisch Liedbundel uit 1999. Een bundel die in steeds meer protestantse gemeenten zijn weg vond. Welke stappen zet deze nieuwe liedbundel? Kunnen we er wat mee? Een eerste indruk.

Volwassener
Hemelhoog oogt volwassener dan zijn voorganger. Groter dan de eerste uitgave uit 1999 van de Evangelische Liedbundel. Frisser en meer geordend. Ook al is de indeling uit de oude bundel aangehouden, de nieuwe bundel Hemelhoog heeft niet meer het rommelige karakter dat ik zijn voorganger vond hebben. Die bundel was een moedige poging van alles samen te brengen dat niet binnen de traditie van het Liedboek voor de kerken en de verdere ontwikkelingen in de bundeltjes Zingend Geloven paste. Maar het werd daardoor een ratjetoe van oude en soms uitgerangeerde en nieuwe en soms ook volstrekt onbruikbare flauwe liederen. Toch was de bundel een aanwinst, die weliswaar selectief werd gebruikt (zoals elke bundel), maar ook voorzag in een behoefte. Een behoefte naar liederen in een andere stijl (hoewel veelal nog begeleid op het orgel), binnen het vertrouwde kader van een samengestelde bundel. En dat terwijl de liederencultuur zo snel wijzigt dat je je terecht kunt afvragen of een bundel nog van deze tijd is, of dat de ontwikkelingen te snel gaan en een bundel per definitie achterloopt? Daar kom ik aan het eind op terug.

De nieuwe bundel Hemelhoog is in zijn samenstelling evenwichtiger, meer afgewogen, en toegankelijk voor een breder publiek. Het maakt zijn voorganger en de latere bundel Op Toonhoogte (2005) overbodig, en vormt een volwaardige aanvulling op het bestaande Liedboek - zingen en bidden in huis en kerk (2013).

Achtergrond en doelstelling
Hoewel het misschien accentverschillen zijn, presenteert Hemelhoog zich breder in de Protestantse kerken. Dat kan ook nu de meer evangelische muziek en de beleving die daarin meekomt bredere aanhang heeft onder protestanten.

Hoe onderhoud je een lange afstandsrelatie met God? (preek 17 mei 2015)

Tekst: Hooglied 5:9-6:3 en 1 Johannes 5: 9-15

Hoe onderhoud je een lange afstandsrelatie met God? Deze vraag dringt zich speciaal op deze zondag op. Want na het feest van Hemelvaart wordt het een beetje stil. Met Hemelvaart vierden we dat Jezus weliswaar uit ons zicht verdwenen is, maar dat hij tevens aan de rechterhand van God is komen te zitten. Wat dat betekent voor ons vond ik heel duidelijk in dit zinnetje: ‘Nooit meer is God zonder Jezus en nergens onder de hemel zijn we zonder God.’ Die wolk die zo onwaarschijnlijk Jezus meeneemt of hem dan toch minimaal aan ons zicht onttrekt, is in de bijbel de verbinding tussen hemel en aarde. Kijk je in dat oude beeld naar de hemel, en probeer je iets van God te bespeuren, dan zie je slechts leegte. Maar als je wolken ziet dan weet je: hé, er is meer tussen hemel en aarde. Er is iets dat de afstand overbrugt tussen die verre hemel en die verre God, en ons. En dat is Jezus.

Nooit meer is God zonder Jezus,

In Jezus zien we wat het betekent om beeld van God te zijn. Mens te zijn zoals God dat bedoeld heeft. Naar het beeld van God. Jezus is dat beeld van God helemaal. Hij is de selfie van God. En daarin is hij ook mens. Daarom is hij zo herkenbaar voor ons. Wat betekent het nu om als gelovige te leven? Hoe kun je leven? Kijk naar Jezus. En dat niet alleen. In alles wat we meemaken in ons leven, aan wat er fout kan gaan en waarin we vreugde scheppen, vinden we een partner, een buddy in Jezus. En dat Jezus dan nu bij God is, en dat God dus nooit meer zonder Jezus is, dat brengt God dichterbij. Want Jezus is de selfie van God en onze buddy.

en nergens onder de hemel zijn we zonder God? 

'‘Nooit meer is God zonder Jezus',oké, 'en nergens onder de hemel zijn we zonder God.’ Daar lijken we nog wel wat op af te kunnen dingen. Een mooi beeld, die wolk als verbinding tussen hemel en aarde. Maar waar vinden we God in alle ellende in de wereld? En wat heeft God te maken met diverse dingen in ons leven die we gewoon zelf doen?

Laat je het lot of God de dienst uitmaken? (preek 10 mei 2015)

Tekst: Esther 2: 5-11; 4: 7-17 en 9: 24-26 en Mattheüs 25: 14-18

Wat een lef! Wat een lef heeft Esther. Dat ze zo opkomt voor haar volk met gevaar voor eigen leven. Haar volk dreigt te worden vervolgd. En zij komt voor hen op. Maar dat is niet zonder gevaar voor haarzelf. Ze steekt haar nek uit, en dat kan haar de kop kosten.

Wat een lef! Dat ze dat in zich heeft! Zo makkelijk ging dat niet. En waarschijnlijk wist ze zelf niet dat ze dit in zich had. Haar startpositie in het leven was verre van ideaal. Ze was wees, en werd opgevoed door haar pleegvader. Niets wijst erop dat dat niet liefdevol gebeurde, maar je voelt dat haar jeugd niet ongebroken is. Zoals zoveel meisjes, waar ook de Hadassahoeve zich over ontfermt, geen ongebroken jeugd hebben gehad.

Wie is Hadassa? 

Waarom zou je Jezus nodig hebben? (preek 3 mei 2015)

Tekst: Deuteronomium 4: 32-40 en Johannes 15: 1-17

Waarom zou je Jezus nodig hebben? Die vraag wordt opgeroepen door Jezus zelf, wanneer hij zegt: 'Zonder mij kun je niets doen.' Dat is me nogal een stelling. Die voelt voor ons moderne mensen misschien wat ongemakkelijk. Want betrekken we Jezus werkelijk in alles wat we doen, en willen we dat eigenlijk wel? Vinden we dat wel nodig?

Geloven als een trolleybus

Waarom zou je Jezus nodig hebben? Deze week zag ik in het TV programma Geloof en een hoop liefde een man enthousiast uit een trolleybus springen en aan de hand van die bus uitleggen waarom hij Jezus nodig had. Want wat is het verschil  tussen een trolleybus en een dominee? Een trolleybus raakt nooit de draad kwijt... En dat was precies wat deze christen, zoals hij zich noemde, fascineerde aan de trolleybus. Om te kunnen rijden heeft de trolleybus verbinding nodig met de stroomdraden die door de straten hangen. Zou hij los komen te raken, dan valt hij stil. Deze man omschreef zijn relatie met God op dezelfde manier. Je hebt als christen contact met God. Hij geeft je veel speelruimte, net als een trolleybus die drie of vier meter kan uitwijken. Het is geen tram of trein op een vastgelegd spoor. Je hebt als christen best veel speelruimte, maar je moet wel bij die bovenleiding blijven om op de juiste weg te blijven. Want anders val je stil.

Waarom zou je Jezus nodig hebben? De vergelijking met de trolleybus raakt een aantal zaken die ik las in de antwoorden op mijn vraag aan verschillende mensen om mee te denken met #themakeofthepreek. Die 12 antwoorden, die soms ook heel indringend en persoonlijk waren, en soms ook heel nuchter en ter zake; die antwoorden probeer ik mee te nemen in mijn overwegingen.