God spreekt jouw taal (preek Pinksteren 15 mei 2016)

Tekst: Genesis 11: 1 – 9 en Handelingen 2: 1 – 13

Gisteren schreef ik deze preek op het moment dat de nieuwe bisschop van Den Bosch werd geïnstalleerd, Gerard de Korte. De kerk moet volgens hem 'helder en gastvrij' zijn. Een kerk die niet verdeeld is, maar verbinding zoekt binnen de kerk en tussen de verschillende kerken. Hij herhaalde zijn verlangen naar goede contacten met protestanten. Na deze preek ging ik verder met mijn eigen preek en twitterde: na #dekortepreek nu een #langepreek... ;)

Het is niet gemakkelijk om het Pinksterfeest uit te leggen. De omstanders in het verhaal zeggen het al: 'Wat heeft dit alles te betekenen?' Het verhaal is nog wel na te vertellen. Maar je voelt het ongemak bij de 'soort vlammen, die zich als vuurtongen verspreiden en zich op ieder van hen neerzetten'. De verteller lijkt er zelf ook wat moeite mee te hebben. Hij probeert het zo concreet mogelijk te beschrijven. En hij komt niet verder dan een 'soort' vlammen die zich 'als vuurtongen' verspreiden. Maar geen idee wat vuurtongen dan zijn. Het blijft vaag. Wat gebeurt hier nou eigenlijk? En vooral: wat betekent het?

Zoeken naar de betekenis van Pinksteren met kinderen

Een jaar geleden waren de leerkrachten van de Juliana van Stolbergschool blij dat ik juist toen begon om in het kader van mijn missionaire opleiding elke woensdagochtend op school te zijn. Want dan kon ik misschien wel Pinksteren uit komen leggen in de klas. Ga er maar aan staan. Het werd een zoektocht, samen met de leerlingen. Aan de hand van hun vragen. En deze week mocht ik weer. En juist op het moment dat ik dacht: nu kan ik het helder uitleggen, was er een leerling die na een half uur zei: ik snap nog steeds niet waar Pinksteren over gaat.

Het Evangelie vertellen is maatwerk

Het lijkt alsof je het antwoord nooit hebt, en het antwoord zich steeds opnieuw moet vormen. En misschien is dat juist de essentie van het Pinksterverhaal. Het is maatwerk. Het evangelie vertellen is maatwerk.

God spreekt jouw taal

Dat lees je ook in het verhaal over Pinksteren.
'In Jeruzalem woonden destijds vrome Joden, die afkomstig waren uit ieder volk op aarde. Toen het geluid [als van een hevige windvlaag] weerklonk, dromden ze samen en ze raakten geheel in verwarring omdat ieder de apostelen en de andere leerlingen in zijn eigen taal hoorde spreken.' Eigenlijk is het wel grappig. Kennelijk zijn ze zo gewend dat als het om geloven gaat daarover in een andere taal gesproken wordt, dat ze nu helemaal in verwarring zijn als ze over het geloof in hun eigen taal gesproken horen worden. Voor veel mensen zal dat ook nog steeds zo zijn, en misschien voor jou ook. Dat er veel gezegd wordt over het geloof. Dat daarvoor veel taal gebruikt wordt. Maar dat het niet in hún taal, in jouw taal gezegd worden.

In het Pinksterverhaal is dat anders. De vrome Joden uit de hele wereld zeggen: 'wij allen horen hen in onze eigen taal spreken'. Toen ik met leerlingen zocht naar wat het Pinksterverhaal hun te vertellen had, kwam ik dan ook tot vier woorden om het Pinksterfeest uit te leggen: God spreekt jouw taal.

Dat is de reden waarom de heilige Geest is neergedaald of, als je het zo wilt omschrijven, is uitgestort over de leerlingen. God geeft zijn Geest aan de leerlingen om ervoor te zorgen dat ze ieders taal spreken door zijn Geest.

over Gods grote daden... 

God spreekt jouw taal. Dat is wat de heilige Geest mogelijk maakt. Dat wij over God horen in onze eigen taal. En waarover gaat dat dan precies? De vrome Joden uit alle delen van de wereld zeggen het: 'wij allen horen hen in onze eigen taal spreken over Gods grote daden.' Het gaat dus ergens over als God onze taal spreekt. Het gaat over Gods grote daden. Toch klinkt dat ook weer vaag en afstandelijk. Spreekt God dan niet vooral zijn eigen taal?

Als God jouw taal spreekt dan moet het toch over meer dan hemzelf gaan, zou je zeggen. Iemand die het constant over zichzelf heeft spreekt jou en spreekt mij niet aan. Wanneer mensen het alleen maar over zichzelf hebben, dan schept dat verdeeldheid. Kijk maar naar Babel. Daar ging het de mensen alleen maar om henzelf. En wanneer mensen, ook in de kerk, alleen maar een gebouw om zichzelf heen bouwen, dan zal dat enkel verdeeldheid scheppen. En het gebouw zal instorten. Er moet iets anders zijn dat hen verbindt. En dat komt van God. God spreekt ieders taal. Door zijn Geest.

...en dat Gods grote daden voor jou kunnen betekenen

Wat doet God als Hij door zijn Geest in ieders taal spreekt over zijn grote daden? Als God door zijn Geest in jouw taal spreekt over zijn grote daden, dan gaat het erover wat die grote daden voor jou betekenen. Waar die jou en jouw leven raken. In die zin gaat het dan dus over jou. De enige manier waarop ik dat meisje op school alsnog kon uitleggen waar Pinksteren over gaat is een heel concreet bijbelverhaal te noemen dat over haar ging. Welk bijbelverhaal dat is zal je nieuwsgierig maken, maar dat doet er nu niet toe. Want het gaat nu niet over haar. Nu gaat het over jou. God spreekt jouw taal. Ik was overigens wel blij dat het meisje vond dat ik het nu wel in haar taal had uitgelegd.

God spreekt jouw taal. De Geest helpt ons om de goede boodschap van Gods grote daden, het Evangelie, in onze eigen taal te horen en in ieders taal te vertellen. Daar gaat het met Pinksteren om.

Pinksteren is gelukkig niet het geboortefeest van de kerk 

Voor velen is Pinksteren echter bij gebrek aan betere uitleg maar het geboortefeest van de kerk geworden. De verjaardag van de kerk. Gelukkig is het dat niet. Ja, de Geest zette met Pinksteren Jezus' leerlingen in beweging om het Evangelie in ieders taal te vertellen. Maar het had nog niets van een kerk. Gelukkig maar. Kerkmuren zijn over het algemeen scheidingsmuren geworden. Tussen gelovigen van verschillende stromingen. Tussen de kerk en de wereld. Maar vooral, en dat is nog veel erger: tussen het geloof en het leven. Vaak lijkt het in de kerk om volstrekt andere dingen te gaan dan jou en mij in het dagelijks leven bezighouden. 

Geloof gaat over het dagelijks leven

Ja natuurlijk, het geloof hoeft niet mee te praten met ons dagelijks leven. Natuurlijk mag en moet het Evangelie zelfs een ander licht werpen op ons dagelijks leven. Nieuwe inzichten geven. Uitzicht bieden. Maar dan gaat het nog steeds over ons dagelijks leven. Anders blijft het zweven en weet je niet wat je hebt aan het geloof.

en dat is in ieder leven anders

Het enige nut van de kerk is dat ze die roeping verstaat. Dat wij die roeping verstaan. Dat we proberen met Gods Geest het Evangelie in ieders taal te vertellen. En dus op zoek gaan naar waar en hoe het Evangelie mensen aanspreekt. En dat is dus niet vanzelfsprekend onze manier. Dat kan vragen om nieuwe taal en om nieuwe vormen. Op internet, op school, in een kerkgebouw, waar en met wie dan ook. Dan zullen mensen zich welkom voelen. Dan zal jij je ook welkom voelen.

Pakken we dit samen op? Anders stort ons bouwwerk van de kerk in elkaar

De enige voorwaarde is dat we dit samen doen. Wanneer het teveel om onszelf draait, geeft dat spraakverwarring, zoals daar in Babel. En spraakverwarring leidt tot verdeeldheid. En zo zal het Evangelie nooit in ieders taal klinken. En om dat Evangelie moet het ons toch juist te doen zijn?! Wanneer we te zeer vasthouden aan wat we zelf hebben opgebouwd, omdat wij dat belangrijk vinden, dan is het niet geloof en is het niet Gods Geest die ons samenbindt. En dan valt het bouwwerk uit elkaar. Er komt spraakverwarring omdat niet Gods Geest, maar ieder voor zich zijn eigen taal spreekt. En die spraakverwarring leidt tot verdeeldheid. Dan verwordt de Evangelieverkondiging tot een strijdtoneel waarvan velen in de kerk, maar vooral daarbuiten zeggen: geef mijn portie maar aan fikkie.

Het vuur van Gods Geest vraagt ons vandaag open te staan voor waar Gods Geest ons heen wijst in de toekomst. Met elkaar. Om open te staan hoe God ieders taal spreekt. Want dat doet hij.

Op die weg naar de gezamenlijke toekomst als gemeente zijn we gezegend met veel mensen die zich inzetten voor een eigentijdse communicatie, in allerlei vormen en groepen. We zijn blij dat Daniëlle al deze mensen wil helpen om zo op de adem van Gods Geest te zorgen dat ieder in zijn eigen taal wordt aangesproken. Onze jongeren hebben zo hun eigen taal. En het gaat er niet om hen te behouden, maar om in de beweging van de Geest met hen mee te gaan op zoek naar hoe God hun taal spreekt. Op allerlei plekken zetten velen in onze gemeente zich in voor de jeugd. En we zijn blij dat Martin en Christine hen daarin willen ondersteunen en de richting van Gods Geest mee willen zoeken.

Samen dienen om God ieders taal te laten spreken

Het zijn dienende taken, zoals ook wij als gemeente mogen dienen. Zodat het Evangelie in ieders taal kan blijven klinken. Samen in één Protestantse gemeente. Samen als Protestantse gemeenten in de Langstraat. Samen als alle kerken tezamen in onze omgeving. Samen als gelovigen. Samen als mensen die aangesproken worden door het verhaal van Jezus, de goede boodschap van Gods grote daden, het Evangelie. Op alle plekken waar God de taal spreekt van mensen.

Dan steekt de wind weer op, Gods adem vult het huis. De mensen wagen zich weer aan verhalen van wie hen draagt, van wie er aan het kruis ons toekomst bracht en leerde  ademhalen. Geloven is een luisterend bestaan, een samen gaan. Zo spreekt God jouw taal.