Vandaag is het behalve Biddag voor Gewas en Arbeid ook
Internationale Vrouwendag. En vanmorgen sprak ik op school – een basisschool
met alleen maar leraressen – drie moeders uitgebreid, in verschillende
gesprekken. En in die gesprekken ging het niet apart over werk. Werk kwam wel
ter sprake. En dan ging het over betaald en onbetaald werk. Over werken in
loondienst en als zzp’er. Over werken als uit de hand gelopen hobby. En ook
over het verlangen om juist iets met je passie te gaan doen, al weet je nog niet
hoe precies.
Niet werk alleen
Maar de gesprekken gingen niet apart over het werk. Het werk
maakt deel uit van het hele leven, in combinatie met het gezin, hobby’s en wie
je bent en waar je voor staat. Vrouwen lijken op een meer natuurlijke manier
met die mix van bezigheden om te gaan dan mannen, voor wie er een papa-dag
nodig is om er thuis voor de kinderen te kunnen zijn. Een mama-dag is er nooit.
Alle ballen in de lucht houden, werk én privé
Het sluit aan bij hoe de Prediker spreekt over het werken.
Of eigenlijk: hoe hij niet spreekt over werken, maar over alles wat we doen en
verwerven, verzamelen. Bij hem is er geen onderscheid tussen werk en privé.
Maar het gaat bij hem over alles waar we druk mee zijn. Net zoals een boer van
Boer Zoekt Vrouw niet naar zijn werk gaat, maar de dames uitnodigt op de
boerderij die zijn leven is, zo is ook het leven in de tijd van de Prediker een
geheel van drukke bezigheden. Eigenlijk is hij dus heel modern. Want vraag maar
eens aan jonge ouders hoe hun leven geordend is. En dan hoor je dat er geen strikte
scheiding is tussen werk en privé. En dat privé ook net zo druk kan zijn als
werk. En dat het bij elkaar een enorme partij ballen is die ze in de lucht
moeten zien te houden.
Zwoegen
En dat drukke bezig zijn omschrijft de Prediker als zwoegen.
Dat is nou weer een ouderwets woord waar mensen vaak over vallen in Predikers
teksten. Want is het leven alleen maar zwoegen?
Het klinkt zo negatief. Alsof
het alleen maar zwaar en ellendig is. En dat is het natuurlijk niet. Maar als
we het woord proeven bij de Prediker, dan zit er geen bittere smaak aan. Dan
smaakt hooguit was zuur. Maar dat houd je ook alert. En je moet het goed kauwen
want anders kun je het niet doorslikken en valt het zwaar. Het is even
doorkauwen maar het vult wel. Het glijdt dus niet zo naar binnen zogezegd. Je
moet er wat voor doen. En dat is wat veel mensen denk ik herkennen. Elke dag is
toch ook weer gevuld met bezigheden die moeten om je leven, je gezin, je
onderneming, je werk, je vriendenkring, je hobby draaiende te houden. Dat is
zwoegen in die zin. Het komt je niet aanwaaien.
Genieten
En daar is ook wat voor nodig. Bekwaamheid, wijsheid en
kennis, vertelt de Prediker. In die zin vindt de Prediker denk ik ook dat je
verdient wat je vergaart met al het zwoegen. Het is belangrijk dat we delen,
maar er is ook niets mis met bezit. Daar kunnen we in onze meer of mindere
rijkdom misschien wel eens schuldig over voelen. Maar op zich is er niets mis
met bezit. Geniet er dus ook maar van zegt hij.
Vluchtig
Alleen, je hebt er zo weinig aan. Ja, natuurlijk kun je
ervan genieten zolang als het duurt. Maar uiteindelijk moet je het geven aan
iemand die er niets voor heeft gedaan. Niet omdat het wordt afgepakt of zo,
maar gewoon, omdat je leven eindig is en je het niet mee kunt nemen. Bezit,
hoezeer er ook op zich niets mis mee is, is tijdelijk, en daarmee uiteindelijk
leeg en in die zin een uiterst kwade zaak. Niet als moreel oordeel, zoals het
misschien wel klinkt. Maar gewoon als een constatering. Zo is het. Bezit is
uiteindelijk vluchtig en na jou krijgen anderen het.
Smart
Wie bezit vermeerdert, vermeerdert smart, zo zegt het
spreekwoord gebaseerd op de Prediker. En alle dagen van zijn leven brengen de
mens verdriet. Ja, dat is er veel. Vraag is alleen hoe je ermee omgaat. En je
zult uit een ander vaatje moeten tappen om het goed te laten zijn. Ons drukke
bezig zijn kost ons veel. Ook als we er veel plezier in hebben. We laten dingen
in onze drukte. Dingen schieten erbij in. En de jaren eisen hun tol. Is dat
alles? Op de keper beschouwd wel ja. Uiteindelijk leggen we het er bij af.
He’s got in all in His Hands
Maar er is meer. En daarvoor moeten we uit een ander vaatje
tappen. Het vaatje van God. Laat de mens zich maar aan eten en drinken tegoed
doen en volop genieten van alles wat hij moeizaam heeft verworven. Want ook dat
is in de hand van God. De mens heeft het niet in de hand. God wel. Geniet er
maar van.
Uit de hand van God
En zie wat je hebt en jezelf kunt vergaren ook in dat
perspectief. Verzamelen is niet het doel van je leven, maar het genieten ervan.
Omdat het in de hand van God is, en dus ook in zekere zin uít de hand van God.
Dat blijft een rare gedachte: dat wat je jezelf verwerft eigenlijk krijgt van
God. Dat doe je toch zelf? Ja en nee. Ja, en dat zegt de Prediker ook heel
duidelijk: je vergaart het met je eigen drukke bezig zijn. Maar je hebt het
nooit in de hand. En dat klinkt niet lekker, en dat is het ook niet. En daarom
wijst Prediker een andere weg. Geniet er maar van. Mag dat dan? Ja, want ook
dat is uit de hand van God. En als je ervan geniet dan voel je ook dat het je
toekomt.
Als een hamster of als de vogels?
En precies dat gevoel is wat Prediker ons toewenst. Dat het
je toekomt. Dat je je leven niet laat draaien om verzamelen, verzamelen,
verzamelen. Je bent geen hamster. Kijk eens naar de vogels, zegt Jezus. Die
zaaien niet en oogsten niet en leggen geen voorraadschuren aan. Het is onze
hemelse Vader die ze voedt. Leef vanuit de vreugde dat het de hemelse Vader is
die ons voedt. Ons leven is uit en in Gods hand. Dat geeft zin aan ons zwoegen.
Meer zin dan een positieve resultatenrekening. Het geeft energie om er wat van
te maken, hoe vluchtig het ook is. Het is uit en in Gods hand. En het zal goed
zijn. Geniet ervan.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten