zondag 2 maart 2014

Hoe ga ik om met alle mogelijkheden en kansen die het leven biedt? (preek 2 maart 2014)


Deze week mocht ik namens onze gemeente twee keer op kraambezoek. Heerlijk om die kleine mannetjes te zien. En wat mooi om te zien hoe de wereld voor de moeders even enkel om die kleine mensjes draait. Genoeg om voor te zorgen, naar te kijken, en naar te blijven kijken. Het kind is compleet afhankelijk en hoeft zich geen zorgen te maken. Soms voelt het zich wel verlaten, of schreeuwt het hulpeloos om eten en om troost als de eerste krampjes komen. Het kind moet leren leven met het gescheiden zijn van de moeder sinds de geboorte, en dat valt niet altijd mee.

De profeet Jesaja gebruikt dit beeld om het volk Israël gerust te stellen. Het volk zegt: 'De Heer heeft mij verlaten, mijn Heer is mij vergeten.' Maar kan een vrouw haar zuigeling vergeten of harteloos zijn tegen het kind dat zij droeg? Zelfs al zou zij het vergeten - want die situaties zijn er ook, weet God - ik vergeet jou nooit. Ik heb je in mijn handpalm gegrift.'

Er alleen voor staan 
Het volk maakt zich blijkbaar zorgen. De Heer heeft ons verlaten. Hij is ons vergeten. Misschien is dat eenzelfde gevoel als wij wel eens hebben dat het van onszelf moet komen. Dat we overal zelf voor moeten zorgen. Dat we overal zelf bij moeten nadenken. Dat we zelf alle keuzen moeten maken. Keuzen die 's ochtends al beginnen voor de klerenkast met: 'Wat zal ik vandaag eens aantrekken?'

In al die keuzen, in al die dingen waar je zelf voor moet zorgen, door de hele dag heen, kun je je behoorlijk alleen voelen. Het leven is er ook niet bepaald overzichtelijker op geworden. Er wordt steeds meer van ons gevraagd om zelf te doen. Om zelf te bepalen hoe je waar welke zorg wilt krijgen. Om zelf te bepalen hoe je werk, de opvoeding en opvang van je kinderen, je vrije tijd, je hobby's en allerlei andere verplichtingen bij elkaar moet organiseren. Hoe geloof en kerk daar ook nog een plaats in kunnen krijgen. Hoe je überhaupt verder wilt met je werk? Eventueel een opleiding wilt volgen, nieuwe mogelijkheden wilt scheppen of zoeken om aan het werk te gaan of te blijven? Er is weinig meer in het leven uitgestippeld.

Genieten van de gigantische mogelijkheden 
Dat er weinig meer in het leven is uitgestippeld kan het beste in ons naar boven halen als we creatief blijven, innovatief, vernieuwend in ons werk en leven staan. Genieten van de gigantische mogelijkheden die ons dat ook geeft. Om iets nieuws te ontdekken, of verre landen te bezoeken, veel verschillende mensen te leren kennen, mogelijkheden en wegen te ontdekken die je nooit vermoed had. De wereld is kleiner geworden en de mogelijkheden lijken daardoor oneindig.

Verzuipen in de gigantische mogelijkheden: de wereld als een groot dorp
Omdat de hele wereld zo binnen ons bereik is komen te liggen is hij ook groter geworden. Een klein dorp heeft overzichtelijke duidelijke grenzen van wat kan en niet kan. Meer is er niet, klaar. In een groter leefgebied van de hele wereld kunnen de mogelijkheden zo oneindig worden dat je erin kunt verzuipen. Als je alleen al kijkt naar de alle opties die er zijn als je een mobiele telefoon wilt kopen met een abonnement, of prepaid of sim-only, alleen dat al. En dan hebben we het nog niet eens over het toestel. En zo werkt het ook met werk, scholing en school, maar ook relaties, en zorg voor onszelf en onze naasten, onze ouderen. En al die mogelijkheden vragen om keuzen, eigen keuzen.

Jezus spoort ons aan te kiezen
En dan zegt Jezus: 'Maak je geen zorgen over jezelf en over wat je zult eten of drinken, noch over je lichaam en over wat je zult aantrekken.' Ja, zul je zeggen, wie zorgt er dan voor? Het is te makkelijk om te zeggen dat God er wel voor zorgt. Dat zou ook niet geloofwaardig zijn. En dat is ook niet wat Jezus wil zeggen.

Jezus begint met iets anders: 'Niemand kan twee heren dienen: hij zal de eerste haten en de tweede liefhebben, of hij zal juist toegewijd zijn aan de ene en de andere verachten. Jullie kunnen niet God dienen én de mammon.' In het woud van mogelijkheden die we zeker vandaag de dag hebben, is het noodzakelijk dat we kiezen. En dat terwijl de verleiding zo groot is om opties open te laten. Ook omdat er zoveel aantrekkelijk is. 'We zien wel', zijn we dan geneigd om te zeggen. 'Dat komt later wel.' Word je daar gelukkiger van? Ben je dan in je hoofd niet de hele tijd bezig met die andere dingen die óók zouden kunnen? Ga je ergens voor, en stel je jezelf tevreden met je keuze, en dus ook met waar je níet voor gekozen hebt? Of blijf je bezig met wat je ook, opnieuw, zou kunnen kiezen. Je kunt niet alles hebben, en het gras is bij de buren altijd groener. Maar in het woud van mogelijkheden lijkt er achter elke boom weer een nieuwe spannende wereld of andere opties te liggen die je ook mee wilt nemen, wilt onderzoeken, wilt beleven.

Jezus dan zegt: 'Doe het niet.' Beperk jezelf. Niet in je mogelijkheden. Maar in je keuzen. En laat die niet beginnen bij het woud van mogelijkheden, want dat is een mèr à boire, een zee om op te drinken en in te verzuipen. Laat je keuze niet beginnen bij het woud van mogelijkheden, maar bij eigen wortels. Bij God, die het begin is van al het leven. Zonder dat raak je ontworteld en hol je achter alle mogelijkheden aan, en achter alle zorgen waar je een oplossing voor zoekt.

Richt je aandacht op het meest waardevolle in jezelf 
In Jezus' woorden staat die Mammon voor al die zelfgecreëerde of zelf te verwezenlijken mogelijkheden. Hoe we zelf het leven kunnen maken, indelen, regelen. Dat kan ons erg druk maken en ervoor zorgen dat we nooit onze aandacht ergens helemaal op kunnen richten. Want er zijn nog zoveel andere dingen en mogelijkheden. Ook in de kerk lijken we dat wel eens te denken. Dat dit kan en dat kan, en voor je het weet is het: dit moet en dat moet, en dat ook nog. En als je met het ene bezig bent, zit je met je gedachten alweer bij het volgende. En vergeet je het meest essentiële: God. Je eigen wortels. Die verdienen je volle aandacht. 'Ja, maar ik moet nog...' Nee. 'Ja, maar ik moet nog zorgen dat...' Nee. 'Ja, maar ik maak me zorgen hoe ik nu...' Nee, niet voordat je volle aandacht uitgaat naar je eigen wortels, naar God, en hoe het leven er dan uit ziet.

Want als je vanuit je aandacht voor God naar het leven kijkt, dan ziet het er allemaal anders uit. Dan zijn keuzen makkelijker, omdat bepaalde mogelijkheden gewoon afvallen, omdat ze niet bij je passen, of niet passen binnen de andere keuzen die je hebt gemaakt. En dan is dat ook goed. Of dan zijn je zorgen niet meer alleen jouw zorgen, maar ook die van God, en van anderen om je heen. En sta je er minder alleen voor. En dan trek je gewoon die lekker zittende broek aan als je voor de klerenkast staat.

Vanuit de aandacht op God krijg je kracht om met je zorgen om te gaan 
Heb je dan geen zorgen meer? Natuurlijk blijven er zorgen, maar de bodem onder je bestaan van je aandacht voor God maakt dat je die zorg dan kunt delen. En dat je de kracht krijgt om er zelf ook voor te zorgen. Het volk van Israël vroeg zich bij Jesaja af: zorgt God wel? Dat klinkt als dat ze het zich geheel afhankelijk voelen en machteloos om zelf iets te doen, niet wetend waar ze het zoeken moeten. En dan zegt God: 'Open je ogen, kijk om je heen.' Open je ogen, kijk om je heen! Als je je aandacht op God richt, de bron van je bestaan, dan word je niet langer belast door je zorgen, maar komen ze in een ander licht te staan. Jezus bedoelt niet dat je met geloof in God geen zorgen meer hebt en alles maar van God kunt laten afhangen. Nee, door je aandacht te richten op God, en niet ook nog eens op al het andere wat er in het leven te koop is, blijf je in je leven dichter bij jezelf, dichter bij het leven, dichter bij God. Dan zweeft je leven minder door alles waar je je zorgen over kunt maken. Dan blijf je bij wat nu belangrijk is om te doen en wat nu belangrijk is om voor te zorgen. En God zal met je zijn.


'Maak je dus geen zorgen voor de dag van morgen, want de dag van morgen zorgt wel voor zichzelf. Elke dag heeft genoeg aan zijn eigen last.'

Geen opmerkingen:

Een reactie posten